Payız və qış fəsilləri, insanların sağlamlığını qorumaq üçün ən həssas dövrlərdən biridir. Soyuq hava, rütubətin artması və qapalı məkanlarda daha çox vaxt keçirmək, müxtəlif infeksiyaların yayılmasına səbəb ola bilər. Bu dövrlərdə mövsümi xəstəliklər, xüsusilə soyuqdəymə, qrip və boğaz ağrıları daha çox yayılır. MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin baş həkimi, terapevt və ailə həkimi Nərminə Abbasova, mövsümi xəstəliklərdən qorunmaq və immuniteti gücləndirmək üçün bəzi vacib məsləhətlərini paylaşır.
1) Düzgün qidalanma: İmmunitetin əsas təsisatçısı
Qidalanma orqanizmin güclü müdafiə mexanizmini təmin etmək üçün ən vacib amillərdən biridir. Xüsusilə payız və qışda, orqanizm daha çox enerji və vitaminlərə ehtiyac duyur. Ailə həkimi Nərminə Abbasova, C vitamini ilə zəngin qidaların rasiona əlavə edilməsini tövsiyə edir. Naringi, limon, kələm, brokoli və bolqar bibəri kimi meyvə və tərəvəzlər, immunitetin güclənməsinə kömək edir.
C vitamini, orqanizmin virus və bakteriyalara qarşı mübarizəsini gücləndirir, həmçinin hüceyrə bərpasını sürətləndirir. Ailələrə sink və D vitamini əlavələrinin istifadəsini də nəzərdən keçirmək məsləhət görülür. Bu elementlər, xüsusən qış aylarında günəş şüalarının az olması ilə əlaqədar olaraq, bədənin ehtiyaclarını qarşılamada faydalıdır.
2) Yüksək keyfiyyətli yuxu: Bərpa və gücləndirmə
Yuxusuzluq yalnız zehni sağlamlığı deyil, həm də immuniteti zəiflədir. Ailə həkimi Nərminə Abbasova qeyd edir ki, gündəlik 7-8 saat keyfiyyətli yuxu bədənin bərpası və gücləndirilməsi üçün mütləqdir. Yuxu zamanı orqanizm özünü bərpa edir, hormonlar tənzimlənir və immunitet hüceyrələri istehsal olunur.
Gecə yuxusunun keyfiyyətini artırmaq üçün yatmadan əvvəl rahatlamaq, telefon və digər elektron cihazlardan uzaq durmaq və otağın temperaturunu tənzimləmək vacibdir.
3) Fiziki aktivlik: Qan dövranı və hormonlar üçün vacibdir
Soyuq hava və qapalı məkanlarda daha çox vaxt keçirmək insanları fiziki cəhətdən passiv hala gətirə bilər. Lakin fiziki fəaliyyət orqanizmin müdafiə mexanizmini gücləndirən ən təsirli üsullardan biridir. Ailə həkimi, hər gün yüngül fiziki məşqlər (gəzinti, evdə idman hərəkətləri, gimnastika) etməyi tövsiyə edir. Bu, qan dövranını yaxşılaşdırır, stressi azaldır və əzələ funksiyalarını möhkəmləndirir.
Bədən hərəkətləri eyni zamanda stress hormonlarını azaldır, ruh halını yaxşılaşdırır və immun sisteminin fəaliyyətini artırır.
4) Əllərin yuyulması: sadə, amma ən effektiv tədbir
Mövsümi xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaq üçün gigiyena qaydalarına ciddi riayət etmək vacibdir. Ailə həkimi Nərminə Abbasova bildirir ki, əllərin tez-tez yuyulması, infeksiyaların yayılmasının qarşısını alır. Bu, xüsusilə soyuqdəymə və qrip kimi virusların yayıldığı dövrlərdə əhəmiyyətlidir.
Əllər, xəstəliklərin ən çox keçdiyi orqanizmin hissəsidir və onları düzgün yumaqla, virusa qarşı ilkin müdafiəni təmin etmiş oluruq.
5) Nəfəs yollarının qorunması: Maskaların istifadəsi
Xüsusilə qapalı və kütləvi məkanlarda xəstəliklərin yayılma riski çox artır. Ailə həkimi, tibbi maska taxmağın və hava sirkulyasiyasını təmin etməyin infeksiya riskini azaldan ən effektiv tədbirlərdən biri olduğunu vurğulayır. Eyni zamanda, nəfəs yollarını qorumaq üçün soyuq havada uzun müddət açıq havada qalmaqdan çəkinmək məsləhətdir.
6) Stressin idarə edilməsi: Zəif immunitetin ən böyük düşməni
Stress, bədənə ciddi təsir edən və immuniteti zəiflədən bir amildir. Ailə həkimi Nərminə Abbasova, stressin idarə olunmasının və gündəlik həyatda rahatlamağın vacibliyini bildirir. Meditasiya, nəfəs məşqləri və hobbilərə zaman ayırmaq, psixoloji sağlamlığı qorumağa kömək edir.
Stressin azaldılması, həm də yaxşı bir yuxu və fiziki sağlamlıq üçün vacibdir.
7) Qapalı məkanda hava sirkulyasiyasının təmin edilməsi
Payız və qışda, evlərimizdə havalandırma sisteminə diqqət etmək lazımdır. Havanın təmizlənməsi, bakteriya və virusların yığılmasının qarşısını alır. Ailə həkimi Nərminə Abbasova, qapalı məkanda hər iki saatda bir pencərələri açaraq təmiz hava sirkulyasiyasının təmin edilməsini tövsiyə edir.
Nəticə: mövsümi xəstəliklərdən qorunmanın ən yaxşı yolu: Proaktiv tədbirlər
Mövsümi xəstəliklərdən qorunmaq üçün bədənə və psixoloji sağlamlığa diqqət yetirmək çox vacibdir. Ailə həkimi Nərminə Abbasova, düzgün qidalanma, müntəzəm fiziki fəaliyyət, yüksək keyfiyyətli yuxu, stressin idarə edilməsi, düzgün gigiyena və hava sirkulyasiyasının təmin edilməsi kimi sadə amma təsirli tədbirlərlə, xəstəliklərdən qorunmanın mümkün olduğunu bildirir.
Bu tədbirləri həyat tərzinə çevirmək, mövsümi xəstəliklərə qarşı ən yaxşı qorunma metodudur. Hər bir insan, öz sağlamlığına diqqət yetirərək, bu dövrlərdə daha sağlam və güclü qalmaq üçün bir çox tədbir görə bilər.
