Müasir dövr insanının əksəriyyəti gündəlik həyatını kompüter qarşısında, telefonla və ya təkrarlanan əl hərəkətləri ilə keçirir. Bu isə müəyyən ortopedik və nevroloji problemlərin yayılmasına səbəb olur. Onlardan biri də Karpal Tunel Sindromudur — əksər hallarda barmaqlarda keyimə, yanğı və zəifliklə müşahidə olunan bir vəziyyət.
Karpal Tunel sindromu nədir?
Karpal tunel bilək səviyyəsində yerləşən dar bir kanaldır və içindən median sinir və bəzi vətərlər keçir. Median sinir — əl və barmaqların hissiyatını və bəzi əzələlərin hərəkətini təmin edir. Bu tuneldə təzyiq artdıqda sinir sıxılır və nəticədə karpal tunel sindromu meydana çıxır.
Səbəblər və risk faktorları
Karpal tunel sindromunun yaranmasına səbəb olan başlıca amillər aşağıdakılardır:
Təkrarlanan əl hərəkətləri — Kompüter, telefon və ya əllə görülən peşəkar işlər (mühasiblər, tikişçilər, aşpazlar və s.)
Hamiləlik — Hormonal dəyişikliklər və maye tutulması sinirə təzyiq yarada bilər.
Şəkərli diabet və hipotiroidizm — Sinir toxumasının zədələnmə ehtimalı artır.
Revmatik xəstəliklər — Sinovial toxumalarda iltihab və ödem.
Genetik meyl — Karpal tunelin anatomik olaraq dar olması bəzi insanlarda doğuşdan mövcuddur.
Əlamətlər və simptomlar
Karpal tunel sindromunun əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
Baş, şəhadət, orta və üzük barmaqlarında keyimə və iynəbatırma hissi
Əllərdə gücsüzlük, xırda əşyaları saxlamaqda çətinlik
Gecə saatlarında ağrı və keyimə ilə oyanmaq
Bəzən ağrının biləkdən qola və çiyinə yayılması
Bu simptomlar tədricən inkişaf edir və müalicə olunmadıqda sinirin daimi zədələnməsinə səbəb ola bilər.
Diaqnostika necə aparılır?
Terapevtik baxışda öncə fiziki müayinə edilir. İki əsas testdən istifadə olunur:
Tinel testi – Bilək nahiyəsinə yüngül vurduqda barmaqlarda iynəbatırma hissi yaranırsa, test müsbətdir.
Phalen testi – Biləkləri bir-birinə büküb saxladıqda simptomlar artırsa, bu da karpal tunel sindromunu göstərə bilər.
Əgər bu testlər pozitivdirsə, növbəti mərhələdə EMQ (elektromioqrafiya) və sinir keçiricilik testləri tövsiyə olunur.
Müalicə yolları
1) Konservativ (dərmansız) müalicə
Biləyə istirahət vermək
Gecələr bilək üçün ortopedik atel taxmaq
Əl və bilək hərəkətlərinə diqqət etmək, ergonomik iş şəraiti yaratmaq
2) Dərman müalicəsi
Qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar (NSAİİ)
B qrupu vitaminləri
Bəzi hallarda kortikosteroid inyeksiyaları (bilək nahiyəsinə)
3) Fizioterapiya
MayoMed Mərkəzində uğurla tətbiq olunan fizioterapiya üsulları:
Ultrasəs terapiyası
Sinir stimulyasiyası (TENS)
Manual terapiya
Parafin və maqnit terapiyası
4) Cərrahi müdaxilə
Əgər konservativ müalicə effekt vermirsə və sinirdə ciddi zədələnmə müşahidə olunursa, cərrahi dekompressiya tələb oluna bilər. Əməliyyatla sinirə təzyiq yaradan tunel genişləndirilir.
Profilaktika və tövsiyələr
Əl və bilək üçün ergonomik mühit yaradın
İş zamanı fasilələr verin, əllərinizi hərəkət etdirin
Kompüter istifadə edərkən biləyin dəstəklənməsi üçün xüsusi altlıqlardan istifadə edin
Gecə əllərinizi bükmədən yatmağa çalışın
Əllərinizdə uyuşma və ağrı başlayarsa, özünüzü yox, həkiminizi dinləyin
Karpal tunel sindromu erkən diaqnoz və düzgün yanaşma ilə tam nəzarət altına alınan bir vəziyyətdir. Bu sindromla bağlı simptomlar sizi narahat edirsə, vaxt itirmədən terapevt və ya fizioterapevtlə məsləhətləşmək vacibdir. MayoMed Mərkəzində bu sindromun fərdi yanaşmaya əsaslanan, multidisiplinar müalicə protokolları ilə uğurla aradan qaldırıldığını qeyd etmək istərdim.
Sağlam bilək, sağlam həyatın açarıdır.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi
Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.
