Enterovirus nədir?
Enterovirus uşaqlarda ən çox yayılmış viruslardan biridir. Adətən yay və payız aylarında daha çox rast gəlinir. Bu virus uşaqlara hava-damcı yolu (asqırma, öskürmə) və ya əllər, oyuncaqlar, qablar vasitəsilə keçir.
Əlamətləri necə tanıyaq?
Enterovirus infeksiyası çox vaxt yüngül keçir, amma müxtəlif formada özünü göstərə bilər:
1) Dəri səpgiləri (exantem)
Kiçik qırmızı ləkələr və ya qabarcıqlar.
Əllərdə, ayaqlarda, bədəndə, üzdə ola bilər.
Adətən qaşınmır və 3–7 günə keçir.
2) Əl-Ayaq-Ağız xəstəliyi (Hand-Foot-Mouth Disease – HFMD)
Əlin içində, ayaq altında, ağız içində kiçik qabarcıqlar.
Qızdırma, boğaz ağrısı ola bilər.
3) Boğazda yaralar (Herpanjina)
Boğazın arxa divarında kiçik ağ və ya boz nöqtələr, yaralar.
Uşaq udmaqda çətinlik çəkə bilər.
4) Ümumi əlamətlər
Qızdırma
Halsızlıq
Bəzən qarın ağrısı, ishal
Diaqnoz necə qoyulur?
Çox vaxt həkim uşağın əlamətlərinə baxaraq diaqnoz qoyur.
Çətin hallarda qan, boğaz yaxması və ya nəcis analizində PCR ilə virusu tapmaq mümkündür.
Müalicəsi varmı?
Enterovirus üçün xüsusi dərman yoxdur. Müalicə sadəcə simptomları aradan qaldırmağa yönəlir:
Qızdırma üçün → parasetamol və ya ibuprofen.
Boğaz ağrısı → ilıq maye, dondurma, duzlu su ilə qarqara.
Qaşınma olduqda → antihistaminik damcı və ya sirop.
Bol maye → su, kompot, şorba.
İstirahət → uşaq yorulmamalı, çox yatmalıdır.
❌ Antibiotiklərin faydası yoxdur, yalnız həkim bakterial fəsad (məs. angina, otit, pnevmoniya) şübhəsi varsa yaza bilər.
Təhlükəli əlamətlər – həkimə TƏCİLİ müraciət edin:
Qızdırma 39°C-dən yuxarı və uzun sürürsə
Uşaq içmir, sidik azalıbsa (susuzluq əlaməti)
Şüur bulanıqlığı, yuxululuq və ya qıcolma varsa
Boyun ağrısı, başını qaldırmaqda çətinlik varsa
Davamlı qusma və ya güclü qarın ağrısı olarsa
Necə qorunmaq olar?
Əlləri tez-tez sabunla yumaq
Oyuncaqları və qabları dezinfeksiya etmək
Xəstə uşaqla təmasdan çəkinmək
Bağça və məktəbdə gigiyena qaydalarına əməl etmək
❓ Digər xəstəliklərdən necə fərqləndirək?
Qızılca → yüksək qızdırma, öskürək, burun axması və üzdən başlayan səpgilər.
Məxmərək → yüngül qızdırma, qulaq arxası limfa düyünlərinin şişməsi.
Suçiçəyi → güclü qaşınma, müxtəlif mərhələdə səpgilər (ləkə, qabarcıq, qabıq birlikdə).
Enterovirus → əl, ayaq, ağızda səpgilər və boğaz yaraları daha xarakterikdir.
Qeyd: Enterovirus infeksiyası uşaqlarda çox vaxt yüngül keçir və 1 həftəyə sağalır. Ən vacib tədbir – uşağı mayelə təmin etmək, qızdırmanı idarə etmək və gigiyenaya riayət etməkdir. Təhlükəli əlamətlər olduqda isə vaxt itirmədən həkimə müraciət edin.
Pediatr Atlaz Möhsümova
(Mütəxəssislə 077 250 11 37 mobil nömrəsi vasitəsiylə əlaqə saxlaya bilərsiniz.)
Mənim uşağım da keçən ay enterovirusdan əziyyət çəkdi. Başlanğıcda heç bir şey anlamadım, sadəcə qızdırması vardı və bir az halsız görünürdü. Sonra əllərində və ayaqlarında kiçik qabarcıqlar çıxmağa başladı. Həkimə getdik, çox şükür ki, ciddi bir şey olmadı, amma bu yazı çox faydalı oldu. İndi daha diqqətli olacam. Təklif edirəm ki, valideynlər hər zaman uşaqlarını diqqətlə izləsinlər.
Uşağımın əllərində və ayaqlarında çıxan qırmızı qabarcıqlar məni çox narahat etdi. Həkim deyəndə ki, enterovirus, əvvəlcə bəlkə də çox sadə bir şeydir deyə düşünmüşdüm. Amma yazını oxuyandan sonra öyrəndim ki, bu virus daha geniş əlamətlər göstərə bilər. Hər halda, şükürlər olsun ki, ciddi bir şey olmadı. Uşaqların gigiyenasına diqqət yetirmək çox vacibdir.
Çox sağ olun, bu yazı çox faydalı oldu. Uşağım enterovirusu keçirdi və o qədər narahat oldum ki, nə edəcəyimi bilmədim. Qızdırma, boğaz ağrısı və əlindəki qabarcıqlar çox qorxutdu məni. Yazıda qeyd olunan müalicə üsullarını tətbiq etdim və hər şey yaxşı oldu. Amma gələcəkdə daha çox diqqətli olacağam, xüsusilə uşaqların əllərinin təmizliyinə.
Mənim uşağımda enterovirus əlamətləri çox tez başladı, əllərində və ayaqlarında kiçik qırmızı ləkələr çıxdı. Yazı çox faydalıdır. Həmçinin, yazıda qeyd olunan gigiyena qaydalarına daha çox riayət etməliyik. Uşaqlar tez-tez xəstələnir və onların sağlamlığı bizim əlimizdədir. Mütləq uşaqların əllərini tez-tez yumağa diqqət etməliyik.