Laringit, yəni boğazın səs tellərini əhatə edən və iltihablanmasına səbəb olan bir xəstəlikdir. Bu xəstəlik, ümumiyyətlə səsin itməsi, ağrı, öskürək və boğulma hissi ilə müşayiət olunur. Laringit həm infeksion, həm də qeyri-infeksion səbəblərlə inkişaf edə bilər və əksər hallarda müalicə ilə keçsə də, bəzi hallarda uzun müddətli və ciddi nəticələrə yol aça bilər. MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin baş həkimi və terapevti olaraq, bu xəstəliyin müalicəvi yanaşmalarını və fizioterapiya baxış bucağımızı təqdim edirik.
Laringit nədir?
Laringit, adətən, səs tellərinin iltihabıdır və boğazda ağrı, öskürək və səsdə dəyişikliklərə səbəb olur. Xəstəliyin başlıca simptomları arasında:
Səsdə zəiflik və itmə: Xəstənin səsi zəifləmiş və ya tamamilə itmiş ola bilər.
Ağrı və boğulma hissi: Laringit xəstələrində boğazda ağrı, yanma və hətta yutma çətinlikləri müşahidə oluna bilər.
Öskürək: Quru öskürək və ya bəzən balgamlı öskürək də bu xəstəliyə şamil olur.
Bədən hərarətinin yüksəlməsi: Xüsusilə infeksion səbəblərlə bağlı inkişaf edən laringit, bədən hərarətinin artmasına səbəb ola bilər.
Laringit xəstəliyinin səbəbləri
Laringit iki əsas qrupda təsnif edilə bilər: infeksion və qeyri-infeksion.
İnfeksion səbəblər:
Viruslar: Ən çox rastlanan səbəb viral infeksiyalardır. Məsələn, soyuqdəymə, qrip və digər yuxarı tənəffüs yolları infeksiyaları.
Bakteriyalar: Bəzi hallarda bakterial infeksiyalar da laringitə səbəb ola bilər, lakin bu daha az rast gəlinir.
Göbələklər (fungus): Çox nadir hallarda göbələk infeksiyaları da laringitə səbəb ola bilər.
Qeyri-infeksion səbəblər:
Səsin yanlış istifadəsi: Aşırı səsin istifadəsi (yüksek səs, qışqırıq və ya davamlı danışmaq) səs tellərinə ziyan vuraraq laringitə səbəb ola bilər.
Kimyəvi maddələrin təsiri: Siqaret çəkmək, spirtli içkilərdən istifadə və ya kimyəvi maddələrin inhalasiyası (məsələn, təmizləyici maddələr) səs tellərində zədələnməyə yol açar.
Allergiya və quru hava: Allergik reaksiya və quru hava da boğazın qurumasına və iltihablanmasına səbəb ola bilər.
Reflüks (qida borusu asidinin yuxarı qalxması): Mədə asidinin yuxarı qalxması, boğazda narahatlıq və laringitə səbəb ola bilər.
Laringitin müalicəsi
Laringit müalicəsi, xəstəliyin səbəbindən asılı olaraq fərqlənir. MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzində xəstələrə fərdi yanaşma tətbiq edirik. Aşağıda bəzi əsas müalicə metodları verilmişdir:
1) Dərmanla müalicə
Viral laringit: Əgər laringit viral infeksiya səbəbindən yaranmışsa, simptomların azaldılması üçün yalnız simptomatik müalicə tətbiq olunur. Burada ağrıkəsicilər, iltihab əleyhinə dərmanlar (məsələn, ibuprofen) və boğaz pastaları istifadə edilə bilər.
Bakterial laringit: Bakterial infeksiya ilə bağlı yaranan laringitdə antibiotiklər tələb oluna bilər.
Antihistaminlər: Allergik səbəblərdən yaranan laringitdə allergiya əleyhinə dərmanlar kömək edə bilər.
Antasidlər: Mədə asidinin boğaza təsirini azaltmaq üçün reflüks xəstəliyi olanlarda antasidlər istifadə olunur.
2) Fizioterapiya və səs terapiyası
Səs terapiyası: Səsin düzgün istifadəsi və səs tellərinin qorunması üçün səs terapiyası vacibdir. Xəstələrə səsin düzgün istifadə edilməsi öyrədilir, qışqırıqdan və gərginlikdən qaçınması tövsiyə olunur.
Boğazın isti müalicəsi: Fizioterapiya müalicəsi olaraq boğazın isidilməsi (məsələn, isti kompreslər) iltihabın azaldılmasına kömək edə bilər.
Nebulizasiya: Burun və boğazın tıxanmış hissələrinin açılması üçün nebulizasiya müalicəsi tətbiq oluna bilər.
Fizioterapik texnikalar: Müxtəlif manevrlər və masajlar səs tellərindəki gərginliyin azaldılmasına və qan dövranının yaxşılaşmasına kömək edə bilər.
3) Əlavə məşğələlər və tədbirlər
Quru havadan qaçınmaq: Evin içində nəmli havanın saxlanması, boğazın qurumasının qarşısını alır. Bunun üçün hava nəmləndiriciləri və ya sadə su buxarı istifadə edilə bilər.
Sıx öskürəyin qarşısını almaq: Bəzən öskürək, boğazda daha çox zədələnməyə yol açır. Müvafiq öskürək önləyici dərmanlar ilə bu problem yüngülləşdirilə bilər.
Duzlu su ilə qarqara: Boğazın sakitləşdirilməsi üçün tuzlu su ilə qarqara etmək faydalıdır.
Siqaretsiz həyat: Siqaret çəkmək və ya digər zərərli vərdişlərdən uzaq durmaq laringit xəstəliyinin qarşısını almağa və müalicəni sürətləndirməyə kömək edir.
Laringitə qarşı profilaktika
Laringitin qarşısını almaq üçün bir neçə sadə tədbir vardır:
Təmiz hava və yaxşı ventilyasiya: Quru və kirli havadan qaçınmaq, evdə havanın təmiz və nəmləndirilmiş olmasına diqqət yetirmək.
Səsin qorunması: Səsin düzgün istifadəsi, yüksək səslə danışmaqdan və bağırmaqdan qaçınmaq.
Yaxşı qidalanma və su içmək: Bədənə lazım olan vitaminləri və mayeləri təmin etmək, immun sistemini gücləndirmək.
Ağır fiziki yüklərdən qaçınmaq: Yuxu və istirahət dövrlərinə diqqət yetirərək, bədənin zədələnməsinin qarşısını almaq.
Laringit, müalicə edilə bilən bir xəstəlikdir, amma müvafiq yanaşma və vaxtında müdaxilə edilmədikdə, ciddi problemlərə səbəb ola bilər. MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzi olaraq, bu xəstəliyin müalicəsi üçün hər bir xəstəyə fərdi yanaşma tətbiq edirik. Laringit xəstəliyinə qarşı profilaktik tədbirlər, düzgün müalicə və fizioterapiya metodları ilə səsin və boğazın sağlamlığını bərpa etmək mümkündür.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin baş həkimi, terapevt və ailə həkimi
Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.
