Mobil telefonlar həyatımızın ayrılmaz parçasına, hətta ən yaxın köməkçimizə çevriliblər. Müasir dövrdə “ağıllı” telefonlar vasitəsilə qısa zaman ərzində istədiyimiz filmə bilet ala, yaxud okeanın o tayında hansısa lüks hoteldə şam yeməyi sifariş edə bilərik. Lakin mobil telefonların funksiyaları artdıqca onların enerji saxlamaq qabiliyyəti də mütənasib olaraq azalır. Bir çoxlarımız isə telefonumuzu enerji yığması üçün gecədən səhərə kimi şəbəkəyə qoşulmuş vəziyyətdə saxlayırıq. Bu bizi enerji cəhətdən gün ərzində təmin etsə də, bir sıra ciddi problemlərə yol aça bilər. Belə ki, uzun müddət enerji yığan telefon həm sağlamlığımıza ziyandır, həm də təhlükəsizlik baxımından müxtəlif problemlərə yol açır. Bunlardan ən təhlükəlisi isə son zamanlar tez-tez təkrarlanan partlamalardır. Qeyd edək ki, son dövrlər mütəxəssislər batareyaların partlamasının əsas səbəbi kimi məhz qısaqapanma versiyasını irəli sürürlər. Ancaq partlayış və yanğınlar təkcə batareyaların keyfiyyətsiz olması səbəbindən baş vermir. Statistik məlumatlara görə, fəlakətlə nəticələnən hadisələrin çoxunda bəzən telefon sahiblərinin səhlənkarlığı da böyük rol oynayır. Belə ki, telefonun enerji yığmaq üçün elektrikdə çox qalması da xoşagəlməz hadisələrlə nəticələnə bilər. Yeri gəlmişkən, batareyanın artıq enerji yığması nəticəsində təkcə mobil telefonlar deyil, noutbuklar da partlayır.
Ümumiyyətlə, telefonların partlamasına səbəb nədir? Bu hallara bizdə də tez-tez rast gəlinirmi? Bəs belə halların qarşısını necə ala bilərik? Ekspertlər mövzu ətrafında fikirlərini bildirib.
Telefon təmirçisi Tural Hüseynov qəzetimizə açıqlamasında tefonların partlama səbəblərindən danışdı. O deyir ki, telefonların partlama səbəbləri müxtəlifdir. Lakin əsas səbəblərdən biri də onların uzun müddət enerjidə qalması məsələsidir: “Telefonların partlamasına müxtəlif hadisələr səbəb ola bilər. Lakin əsas səbəb onların uzun müddət, bəzən hətta gecədən səhərə kimi enerjidə qoşulu qalmasıdır. Çünki səhərə qədər enerjidə qalan telefonların batareyası şişir və quruyur. Şişən batareya isə tez partlayır. Daha bir səbəb isə telefonların suya düşməsi, yaxud üzərinə tez-tez maye tökülməsidir”.
T.Hüseynov telefonların enerjidə optimal saxlanma müddətini də qeyd etdi: “Mobil telefon adətən iki saat enerjidə qalmalıdır. Yaxşı olardı ki, telefonu söndürüb enerjiyə qoşasınız. Belə olanda telefon həm tez enerji yığır, həm də enerjinin ömrü uzun olur. Məsləhətdir ki, telefonun orijinal adapterindən istifadə olunsun. Əks təqdirdə saxta adapterlər telefonun batareyasını qısa müddət ərzində sıradan çıxarır və qurumasına səbəb olur. Quruyan batareya isə potensial təhlükədir. Bir də ən vacib məqamlardan biri də odur ki, enerjidə olan telefonu istifadə etmək məsləhət deyil. Bu zaman həmin telefonun batareyası sıradan çıxır və tez bir zamanda yararsız hala düşür”.
Təmirçi müasir telefonların problemlərindən də söz açdı. O deyir ki, əvvəlki nəsil telfonların adapterləri təhlükəsizlik baxımından daha əlverişli idi: “Əvvəlki telefonların adapterləri telefon enerji ilə tam dolandan sonra artıq enerji yığmırdı. İndi həmin adapterlər yoxdur. Müasir telefonların demək olar ki, əksəriyyəti enerjinin tam dolmasından asılı olmayaraq davamlı enerji qəbul edir. Bu da öz növbəsində telefona öz mənfi təsirini göstərir. Adətən bizə telefonların enerji saxlamaması ilə bağlı tez-tez müraciətlər olur. Artıq bunu təmir etmək elə də çətin deyil. Lakin partlamış telefonlarla bağlı şikayətlər elə də çox olmayıb. Bir dəfə partlayan telefonla bağlı bir tanışım mənə müraciət edib. Partlamaya səbəb isə telefon batareyasanın quruması olub. Telefonun korpusunu dəyişdim və təmir etdim. Telefon yiyəsinin bəxti onda gətirib ki, partlayan zaman telefon onun gödəkcəsinin cibində olub. Gödəkçə əynində olmadığından özünə xəsarət verməyib. Partlayan zaman telefonların adətən arxa hissəsi partlayır və zərər ən çox arxa hissəyə dəyir. Partlamadan isə ən çox telefonun prosessoru zərər çəkir. Düzdür, partladıqdan sonra da onu təmir edib işlətmək mümkündür. Lakin artıq telefon əvvəlki kimi işləmir”.
T.Hüseynovun sözlərinə görə, partlayan telefonların marka fərqi yoxdur. Bütün telefonlar təyinatı əsasında istifadə edilmədikdə partlaya bilər. Bunun heç bir fərqi yoxdur, düzgün istifadə edilmədikdə və enerjidə çox qaldıqda hamısı partlaya bilər: “Burada marka heç bir əhəmiyyət daşımır. Bütün markalı telefonlar partlaya və alovlana bilər. Burada əsas səbəb telefonun batareyasının orijinal olması və yuxarıda sadaladığım texniki amillərdir. Ümumilikdə bütün telefonların partlama təhlükəsi var”.
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov “Kaspi”yə açıqlamasında dedi ki, mobil telefonlarla bağlı istehlakçıların şikayətləri çox deyil: “Adətən televizor və telefon kimi alətlər tez-tez uzun müddət enerjidə qalır. Televizor və telefonlar uzun müddət enerjidə qaldıqda partlaya bilər. Dünyada və Azərbaycanda belə hadisələrə çox rast gəlinib. Bəzən partlama o qədər güclü olub ki, bundan hətta bütöv ev yanıb yararsız hala düşüb. Telefonların partlamasına səbəb daha çox keyfiyyətsiz batareyalar olur. Çalışmaq lazımdır ki, daha çox orijinal adapter və batareyadan istifadə olunsun. Telefonun partlaması ilə bağlı bizə şikayət daxil olmayıb”.
E.Hüseynov bildirdi ki, partlama ehtimalı sertifikatlaşdırılmayan və təhlükəsizliyi təmin olunmayan telefonlarda daha çoxdur: “Bununla bağlı Nazirlər Kabinetinin 1 yanvar 1994-cü il tarixli 343 saylı qərarı var. Bu qərara əsasən, bir sıra məhsullar, o cümlədən telefonlar məcburi olaraq sertifikatlaşdırılmalıdır. Bu siyahıya təqribən 120-ə yaxın məhsul daxildir. Qərara əsasən, məhsul ölkənin əmtəəə bazarına daxil olmamışdaan əvvəl mütləq yoxlamadan keçməlidir. Azad İstehlakçılar Birliyinin apardığı tədqiqat göstərir ki, bəzi məhsullar bu sertifikatlaşmadan keçməyib və həmin məhsulların təhlükəsizliyi təmin olunmayıb. Yaxın 10 gün ərzində bu məsələ ilə bağlı monitorinq aparıb nəticələri gözdən keçirəcəyik. Yoxlamadan keçməyən məhsullarla bağlı dövlət orqanlarında məsələ qaldıracağıq. Güman olunur ki, partlayan mobil telefonlar məhz sertifikatlaşmadan keçməyən telefonlardır”.
