Ailələr, həyatımızın əsas dayaqlarından biridir. Lakin, sağlam və qarşılıqlı hörmətə əsaslanan ailə münasibətləri yalnız yaxınlıq və dəstək deyil, eyni zamanda fərdi sərhədlərin qorunması ilə də mümkündür. Ailədə hər bir üzvün şəxsi sərhədləri olmalı və bu sərhədlərə hörmət edilməlidir. Bu, yalnız psixoloji sağlamlığın qorunması üçün vacib deyil, həm də ailə daxilində münasibətlərin düzgün inkişafı üçün əsas şərtdir.

Ailə üzvləri arasında sağlam sərhədlərin qurulması

Ailədə sağlam sərhədlərin yaradılması, hər bir üzvün şəxsi ehtiyaclarını və sərhədlərini anlamaq və qəbul etməkdən başlayır. Bəzən valideynlər və ya digər ailə üzvləri arasında bu sərhədləri müəyyən etmək çətin ola bilər, amma bunun vacibliyi danılmazdır. Sağlam sərhədlər, ailə üzvlərinin özlərini dəyərli hiss etmələrinə, bir-birlərinə qarşı daha çox anlayışlı və hörmətli olmalarına kömək edir.

Valideynlərin rolu burada xüsusilə böyükdür. Onlar uşaqlarına sərhədləri necə qorumağı, digər insanların şəxsi sahələrinə necə hörmət etməyi və öz sərhədlərini necə müəyyənləşdirməyi öyrətməlidirlər. Bu, uşaqların psixoloji inkişafında mühüm rol oynayır və onların gələcəkdə sağlam münasibətlər qurmasına əsas yaradır.

Uşaqların və valideynlərin şəxsi sərhədlərə hörmət etməsi

Şəxsi sərhədlərə hörmət, yalnız fiziki sərhədlərlə məhdudlaşmır. Emosional sərhədlər də çox vacibdir. Valideynlər və uşaqlar bir-birinin duyğusal və psixoloji sərhədlərinə hörmət etməlidirlər. Bu o deməkdir ki, uşaqların özəl həyatlarına müdaxilə edilməməli, onların duyğusal vəziyyətləri və ehtiyacları anlayışla qarşılanmalıdır. Eyni zamanda, uşaqlara da başqalarının sərhədlərinə hörmət etməyi öyrətmək lazımdır. Uşaqlar, ailədə sərhədlərin müəyyən edilməsi və bu sərhədlərə riayət edilməsi vasitəsilə özünü qorumağı və başqalarına da bu hörməti göstərməyi öyrənirlər.

Özünü qoruma və şəxsi inkişafın dəstəklənməsi

Şəxsi sərhədlərin qorunması, yalnız fiziki məkanla deyil, həm də emosional, zehni və sosial sahələrlə bağlıdır. Ailədə sağlam sərhədlər qurulduqda, hər bir fərd özünü daha azad və təhlükəsiz hiss edir. Uşaqlar öz şəxsiyyətlərini inkişaf etdirməkdə daha uğurlu olurlar, valideynlər isə özlərinin və ailə üzvlərinin şəxsi ehtiyaclarına hörmətlə yanaşaraq daha müsbət əlaqələr qururlar. Bu, həmçinin uşaqlara öz sərhədlərini qorumağı öyrədir, bu da onların gələcəkdə başqaları ilə münasibətlərində daha sağlam və müsbət nəticələrə gətirib çıxarır.

Bundan əlavə, şəxsi sərhədlərin qorunması, ailə üzvlərinin şəxsi inkişafını da dəstəkləyir. Hər bir fərdin özünü kəşf etməsi, şəxsi ehtiyaclarını başa düşməsi və bu ehtiyaclara uyğun qərarlar alması, sağlam psixoloji inkişaf üçün vacibdir. Ailədə bu tip sərhədlərin mövcudluğu, fərdlərin bir-birinə qarşı anlayışlı olmalarını təmin edir, qarşılıqlı hörməti artırır və nəticədə ailənin ümumi psixoloji sağlamlığını gücləndirir.

Psixoloq M. Almara Ağaqızı

PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin direktoru

(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrəsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin @almara.melikova.aga_qizi instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər.)