Son illərdə emosional sağlamlıq və stressin idarə edilməsi çox vacib məsələlərə çevrilib. İnsanların gündəlik həyatında qarşılaşdıqları stress faktorları, onların psixoloji və fiziki sağlamlıqlarına mənfi təsir göstərə bilər. Uğurlu stres idarə etmə üsulları isə insanların həyat keyfiyyətini artırmağa və daha sağlam bir psixoloji vəziyyətə çatmağa kömək edir.
Psixologiya üzrə fəlsəfə doktoru və “Orvita” Psixoloji Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və direktoru Ramidə Oktayqızı, stressin idarə olunmasında və emosional sağlamlığın qorunmasında düzgün yanaşmaların əhəmiyyətini vurğulayır. Onun sözlərinə görə, stresin idarə edilməsi yalnız simptomların aradan qaldırılması deyil, həm də insanların həyat tərzində köklü dəyişikliklər edilməsi ilə bağlıdır.
Stressin səbəblərinin düzgün müəyyənləşdirilməsi
Ramidə Oktayqızının fikrincə, stresin səbəbini dəqiq müəyyənləşdirmək çox önəmlidir. Stress yalnız xarici faktorların nəticəsi deyil, bəzən daxili düşüncələr və psixoloji vəziyyətlərdən də qaynaqlana bilər. “Özünə qarşı sərt münasibət, mükəmməllik axtarışı və ya neqativ düşüncələr stresin yaranmasına səbəb olur” – deyə Ramidə Oktayqızı qeyd edir. Bu səbəbdən, stresin həlli yalnız mühitin dəyişdirilməsi ilə deyil, həm də insanın öz daxili dünyasında dəyişikliklər etməsi ilə mümkündür.
Dəstək və empatiyanın rolu
Stresslə mübarizədə dəstək almaq çox vacibdir. Ramidə Oktayqızının fikrincə, insanın yaxın ətrafı – ailə, dostlar və həmkarlar – bu mübarizədə çox böyük rol oynayır. Onun sözlərinə görə, emosional dəstək göstərmək, empatiya qurmaq və insanın yaşadığı çətinlikləri anlamaq, stresin azaldılmasına kömək edir. “Bir insanın çətinliklər içində olduğu zaman ondan yalnız davranışları yox, həm də hissləri haqqında danışmaq üçün vaxt ayırmaq çox önəmlidir,” – deyə o qeyd edir.
Relaksasiya və meditasiya texnikaları
Ramidə Oktayqızı, stressin idarə olunmasında fiziki və psixoloji rahatlama üsullarının əhəmiyyətini vurğulayır. Meditasiya, nəfəs alıb vermə texnikaları və müxtəlif relaksasiya üsulları, stressin azalmasına və emosional balansın bərpasına kömək edir. Onun fikrincə, bu texnikaların gündəlik həyata daxil edilməsi, insanın psixoloji sağlamlığını qorumağa yönəlik effektiv vasitələrdən biridir.
Emosional sağlamlıq və psixoloji reabilitasiya
Son olaraq, Ramidə Oktayqızı qeyd edir ki, stressin uzun müddət davam etməsi və düzgün idarə olunmaması insanın emosional sağlamlığını ciddi şəkildə təsir edə bilər. Psixoloji reabilitasiya və terapiya, bu cür halların qarşısını almaq və insanlara emosional sağlamlıqlarını bərpa etmək üçün vacib bir vasitədir. “Psixoloji reabilitasiya yalnız keçmişin izlərini silmək deyil, eyni zamanda gələcəkdə sağlam və güclü psixoloji vəziyyətin qurulmasına yardım etməkdir,” – deyə Ramidə Oktayqızı vurğulayır.
Hazırladı: Məsudə Sultan
Stressin yalnız xarici faktorlarla əlaqəli olduğu deyilir, bəs daxili faktorlara necə yanaşmalıyıq? Öz düşüncələrimizi necə idarə edə bilərik ki, onlar bizi stresə salmasın?
Bu yazını oxuyanda ürəyim sıxıldı, çünki mən də hər gün stresslə mübarizə aparıram. Bəzən insan öz daxili dünyasında belə dəyişikliklər etməyə çalışsa da, hələ də nəticə almır.
Mən də stresslə çox mübarizə etmişəm. Bir müddət əvvəl psixoloqla görüşdüm və meditasiya ilə stresin idarə olunmasını öyrəndim. İnanın, gündəlik meditasiya çox kömək edir. Hətta artıq nəfəs alma texnikalarını həyatımın bir hissəsinə çevirmişəm
Bu mövzu haqqında daha çox danışılmalı, çünki biz hələ də emosional sağlamlığa kifayət qədər diqqət göstərmirik. Amma hər kəsin öz stressini idarə etmək üçün fərqli üsulları olmalıdır. Ramidə Oktayqızının dediyi kimi, yalnız ətrafı dəyişdirmək deyil, özümüzü də dəyişdirmək vacibdir. Bunu başarmaq mümkündür
Yazını oxuduqdan sonra bir neçə ay əvvəl yaşadığım bir şeyi xatırladım. Həyatımda çox stressli bir dövr idi, amma dostlarım və yaxınlarımın dəstəyi məni çox rahatlatdı. Həqiqətən, emosional dəstəyin gücü çox böyükdür. Ramidə Oktayqızının dediyi kimi, bəzən sadəcə insanın yanında olmaq belə çox təsirli olur.
Bəzi insanlar streslə mübarizədə çox ciddi müalicə və yardım tələb edirlər. Bu məsələyə daha dərindən yanaşmaq lazım olduğunu düşünürəm