Şüuraltı, insanın ən dərininə, bilinçaltısına yerləşmiş, şüurlu düşüncələrdən və qərarlardan kənarda olan hiss və düşüncələr toplusudur. Bəzən bunun fərqinə varmasaq da, həyatımızın böyük bir hissəsini bu gizli düşüncə və hisslər idarə edir. Şüuraltı, bizim qərarlarımızı, davranışlarımızı, münasibətlərimizi və hətta sağlamlığımızı da təyin edə bilər. İnsan öz şüuraltısını nə qədər yaxşı anlasa, həyatını o qədər yaxşı idarə edə bilər.
Şüuraltının insan həyatına təsiri bir çox sahədə özünü göstərir. Hətta gündəlik həyatımızda bir çox qərarları, hərəkətləri və reaksiyaları düşünmədən edirik. Məsələn, birinin davranışını və ya şəxsiyyətini dərhal bəyəndiyimizi və ya bəyənmədiyimizi təbii olaraq hiss edirik, lakin bunun nə ilə əlaqəli olduğunu müəyyən etmək çətin olur. Bu tip qərarların arxasında şüuraltımızın təsiri dayanır. Çox zaman keçmiş təcrübələrimiz, hisslərimiz və qorxularımız, şüuraltı tərəfindən qəbul edilən və bizə bilinçli olaraq bildirilən məlumatlardır.
Şüuraltı, insanın ən dərin qorxularını və istəklərini ehtiva edir. Bəzi insanlar şüurlu olaraq özlərinə çox yüksək tələblər qoyarkən, şüuraltı daha fərqli bir həqiqəti ortaya qoya bilər. Məsələn, bir insan özünü uğurlu və güclü hiss etməyə çalışarkən, şüuraltısında keçmişdə yaşadığı uğursuzluqlardan və ya güvənsizlikdən yaranan qorxular onu dayandırır. Bu, çox zaman fərdin hədəflərinə çatmasına mane olan daxili bir baryer yaradır.
Bununla yanaşı, şüuraltının insanın bədəninə və sağlamlığına təsiri də böyükdür. Hər hansı bir fiziki xəstəlik və ya ağrı, bəzən şüuraltının yaratdığı emosional təzyiqin nəticəsi ola bilər. Məsələn, stress və narahatlıq halları bədənin müxtəlif hissələrində ağrılara, yorğunluğa və ya başqa simptomlara səbəb ola bilər. Bu, şüuraltının bədənlə əlaqəli bir təsiridir. Əslində, çox zaman insanlar şüurlu olaraq özlərini yaxşı hiss etmədiklərini deyə bilərlər, amma bu narahatlıq və ya ağrıların bir çoxu daxili dünyamızdakı problemlərin və ya narahatlıqların fiziki təzahürləridir.
Şüuraltı, insanların gündəlik həyatında həm də müəyyən vərdişlər yaratmağı bacarır. Məsələn, bir insan müəyyən bir şəraitdə daim narahatlıq hiss edirsə, bu narahatlıq şüuraltısında formalaşaraq, həmin şəraitlə əlaqəli vərdişlərə çevrilə bilər. Bəzən bu, insanın həyatda qarşılaşdığı çətinliklərlə bağlı qorxu hisslərini ortaya çıxarır. Şüuraltı, insanların bu qorxuları təkrarlamasını təmin edir, çünki bu hisslər daha əvvəl yaşanmış bir təcrübənin nəticəsidir.
Bir çox psixoloq və mütəxəssis, şüuraltının insanın həyatını dəyişdirə biləcək gücə malik olduğunu qəbul edir. Şüuraltını anlamaq və onun təsirini idarə etmək, insanın özünü daha yaxşı tanımasına və həyatda daha sağlam seçimlər etməsinə kömək edə bilər. Bunun üçün meditasiya, özünəqayğı və psixoterapiya kimi üsullar insanın şüuraltısına daha dərindən nüfuz etməyə və onun rəhbərliyi ilə daha sağlam həyat sürməyə imkan verir.
Nəticə olaraq, şüuraltı insanın həyatını təyin edən və formalaşdıran əsas güclərdən biridir. Hər bir insanın şüuraltısında müxtəlif təcrübələr və hisslər gizlənir və bunlar çox vaxt şüurlu düşüncələrdən fərqli şəkildə həyatımızı təsir edir. Şüuraltının gücünü başa düşmək və onu anlamaq, insanın daha balanslı, sağlam və məqsədyönlü bir həyat sürməsinə kömək edə bilər. Bu, hər birimizin öz daxili dünyamızla barışmağa və daha müsbət bir gələcək qurmağa doğru atacağımız ilk addımdır.
Ulduz Əliyeva
Şuuraltı terapist, İCF Uzman, Peşəkar Yaşam Koçu, imge terapist
(Mütəxəssislə 055 822 82 84 mobil nömrəsi və ya yasam_kocu_ulduz_eliyeva adlı instagram hesabı vasitısiylə əlaqə yarada bilərsiniz.)
Bu yazı çox maraqlı və məlumatlandırıcıdır. Şüuraltının həyatımıza təsiri ilə bağlı yazdığınız fikirlər çox doğru və güclüdür. Mənim diqqətimi çəkən, şüuraltının bədənə təsirindən bəhs etdiyiniz hissə oldu. Həqiqətən də, bəzən stres və emosional gərginliklər bədənimizdə fiziki olaraq əks oluna bilir, amma çox zaman bunu şüurlu olaraq qəbul etmirik. Həmçinin, meditasiya və psixoterapiya kimi üsulların bu sahədə faydalı olduğu fikrinizi də tamamilə dəstəkləyirəm. Mənim üçün bu yazı, şüuraltı haqqında daha çox düşünməyə və onu idarə etmək yollarını tapmağa ilham verdi.
Bu yazıda şüuraltının həyatımıza təsirini çox yaxşı izah etmisiniz. Mənim üçün ən vacib olan hissə, şüuraltının uşaqlıq dövründən gələn təcrübələrdən necə təsirləndiyi ilə bağlı olan hissədir. Mən uşaqlar ilə işləyirəm və tez-tez görürəm ki, onların şüuraltısı tez inkişaf edir və bu, onların davranışlarına təsir edir. Məsələn, valideynləri tərəfindən tənqid edilən və ya diqqət görməyən uşaqlar gələcəkdə özlərinə inamsızlıq hissi keçirə bilərlər. Şüuraltının bu cür formalaşması necə qarşısını alınmalıdır? Uşaqların şüuraltısına müsbət təsir etmək üçün müəllimlər və valideynlər nələr etməlidir? Bu barədə daha çox məlumat verməyiniz faydalı olardı.
Şüuraltının gücünü anlamaq və onu idarə etmək üçün xüsusi bir metoddan istifadə etmədən, sadəcə özünəqayğı və meditasiya ilə nəticə əldə etmək mümkünmüdür? Belə deyək, bu kimi üsulların hamı üçün eyni dərəcədə təsirli olduğunu düşünürsünüzmü?
Mənim üçün ən vacib hissə, şüuraltının sağlamlıq üzərindəki təsiri oldu. Bəzən emosional stress və narahatlıq fiziki problemlərə səbəb ola bilər və bunu ətrafımdakı insanlardan çox müşahidə etmişəm. Özüm də bu yazıda qeyd etdiyiniz şüuraltı ilə bağlı təcrübələrə əsaslanaraq bir neçə nəfərə məsləhətlər verdim. Bunu oxuduqdan sonra şüuraltı haqqında daha çox məlumat əldə etmək və bu barədə insanlara təlim vermək istəyirəm. Müəllifin verdiyi metodlar da faydalıdır. Amma praktikada daha çox konkret təcrübələrə ehtiyac olduğunu düşünürəm. Belə yazıların davamı olsa, çox yaxşı olar.
Mənim təcrübəmə görə, hər bir insanın şüuraltısına nüfuz etməsi fərqli ola bilər və bəzən daha dərindən yanaşmalar tələb edir. Sizcə, hansı psixoterapevtik yanaşmalar şüuraltının yaxşılaşdırılması üçün daha effektlidir?
Şüuraltı və onun qərarlarımızla əlaqəsi haqqında danışdığınız hissələr həqiqətən düşündürücüdür. Bəlkə də bir çoxumuz şüurlu olaraq hansısa qərarları veririk, amma şüuraltı səviyyəsində bu qərarlara təsir edən başqa güclər var. Sizin yazınızdakı ən diqqət çəkici fikir, keçmişdəki təcrübələrin şüuraltımıza necə daxil olub həyatımıza təsir etməsidir. Bu, mənim işimdə də əsas məsələlərdən biridir. İnsanların keçmişdən gələn qorxularla necə mübarizə apardıqları və özlərini necə daha yaxşı hiss etdikləri haqqında çox dərin düşüncələrə getdim.
Yazınızda şüuraltının qərarlarımızı necə təsir etdiyindən bəhs etdiniz, amma mənim fikrimcə, bu təsir texnologiyanın inkişafı ilə də güclənir. Sosial media, reklamlar və texnoloji alətlər şüuraltımızı daha çox istiqamətləndirir və bəzən şüurlu qərarlarımızla ziddiyyət təşkil edə bilər. Hətta internetdəki reklamlara, sosial şəbəkələrdə gördüyümüz şəkillərə və mesajlara qarşı bilinçaltı reaksiyalarımız çox vaxt şüurlu düşüncələrimizdən fərqli olur. Bu barədə nə düşünürsünüz? Texnologiya şüuraltımızı necə formalaşdırır və onun gücünü necə daha yaxşı anlayıb idarə edə bilərik?
Şüuraltı ilə bağlı müxtəlif aspektləri izah edərkən, insanların fərqli şəraitlərdə şüurlu düşüncələrdən kənara çıxaraq qərarlar verdiklərini göstərməyə çalışmısınız. Məncə, şüuraltı və şüur arasındakı bu sərhəd haqqında daha çox dərinləşmək faydalı olardı. Məsələn, şüuraltı ilə əlaqədar müəyyən hissləri dəyişdirmək və ya şüurlu qərarları daha təsirli etmək üçün hansı təcrübələrə ehtiyac var? Bununla bağlı konkret praktiki addımlar və metodlar barədə daha çox məlumat verə bilərsinizmi?
Bu yazı çox düşündürücüdür və şüuraltı ilə bağlı verdiyiniz nümunələr çox yerindədir. Lakin mənim maraqlandığım bir məsələ var: Şüuraltının bizə təsir etməsini dəyişdirmək üçün konkret olaraq hansı addımlar atılmalıdır? Bəzən insanlar özlərini şüurlu olaraq dəyişmək istəsələr də, şüuraltı onlara mane olur. Məsələn, bir insan özünə inamını artırmaq istəyir, amma şüuraltısında uşaqlıq dövründə yaşadığı travmalar buna mane ola bilər. Bu kimi hallarda necə bir terapiya və ya yanaşma tətbiq edilə bilər? Yazınızdakı bu məqamı daha ətraflı izah etsəniz çox faydalı olar.
Bəzən insanlar öz şüurlu düşüncələri ilə yaradıcı işlərdə maneə törədirlər. Belə ki, şüuraltımızda olan qorxular, inamsızlıq və özünü ifadə etmə çətinlikləri bəzən bizi yeni ideyalardan imtina etməyə məcbur edir. Yazınızdakı fikirlərdən belə nəticəyə gəldim ki, şüuraltı həm də yaradıcılığı inkişaf etdirə biləcək bir güc ola bilər, əgər onu düzgün istiqamətləndirə bilsək. Bu sahədəki təcrübələrinizi paylaşmağınız və yaradıcılığı şüuraltı ilə necə daha yaxşı əlaqələndirə biləcəyimiz barədə fikirlərinizi öyrənmək maraqlı olardı.