Dəmir uşaqların inkişafı üçün ən vacib minerallardan biridir. Dəmir çatışmazlığı olduqda, orqanizm kifayət qədər hemoglobin istehsal edə bilmir və nəticədə hüceyrələrə oksigen daşınması azalır. Bu vəziyyət “dəmir çatışmazlığı anemiyası” adlanır və xüsusilə 6 ay–5 yaş arası uşaqlarda geniş yayılmışdır.

Uşaqlarda dəmir çatışmazlığının əsas səbəbləri

1) Qida ilə kifayət qədər dəmir almamaq

Ət, yumurta, paxlalılar, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər kimi məhsulların az istifadəsi.

2) Sürətli böyümə dövrü

1–3 yaş uşaqlarda böyümə sürətli olduğuna görə daha çox dəmirə ehtiyac yaranır.

3) Ana südündən süni qidaya düzgün keçməmək

Bəzi uşaqlar uzun müddət təkcə süd ilə qidalanır və əlavə qidalanmaya gec keçirlər.

4) Həzm sistemi problemləri

Glutenə həssaslıq, qurdlar (helmintlər), xroniki ishal kimi vəziyyətlər dəmirin sorulmasını azalda bilər.

5) Çox süd içmək

Gündə 500 ml-dən çox inək südü uşaqlarda dəmir çatışmazlığını artırır.

Əlamətlər

Dəmir çatışmazlığı olan uşaqlarda aşağıdakı əlamətlər görünə bilər:

Tez yorulma

Solğunluq

Diqqətsizlik, yaddaş zəifliyi

İştahsızlıq

Dırnaqların qırılması

Saç tökülməsi

Ağız kənarında çatlar

Tez-tez xəstələnmə (immunitetin zəifləməsi)

Müalicə

1) Qidalanmanın düzəldilməsi

Dəmir mənbələri:

Qırmızı ət (ən yaxşı mənbə)

Toyuq, hinduşka

Yumurta sarısı

Noxud, mərci, lobya

Qaragilə, qaysı, kişmiş

İspanaq və digər yaşıl tərəvəzlər

Dəmirin sorulmasını artıran: C vitamini (portağal, limon, kivi)

Sədd yaradan: çay, kakao, çox süd

2) Dəmir preparatları

Həkim tərəfindən yazılır.

Damla və sirop formasinda olan vasiteler

Müalicə adətən 3–6 ay davam edir. Dəmir qəbulu qarında ağrı və ya qəbizlik verə bilər – bu normaldır.

Profilaktika (qarşısının alınması)

6 aydan sonra uşağa əlavə qidalar düzgün şəkildə verilməlidir.

Məktəbyaşlı uşaqlar həftədə azı 3 dəfə ət yeməlidir.

Çox süd içmək məhdudlaşdırılmalıdır.

Qurd əleyhinə müalicə həkim nəzarəti ilə verilməlidir.

Ferritin səviyyəsi ildə ən az bir dəfə yoxlanılması məsləhətdir.

Nəticə

Dəmir çatışmazlığı uşaqlarda həm fiziki, həm də zehni inkişafa təsir edə bilər. Vaxtında aşkarlandıqda isə asanlıqla müalicə olunur. Valideynlər qidalanmaya, uşağın enerjisinə, dərisində solğunluğa və tez yorulmasına diqqət etməlidirlər.

Pediatr Qönçə Nəbizadə

(Mütəxəssislə 055 513 12 16 mobil nömrəsi vasitəsiylə əlaqə saxlaya bilərsiniz.)