Son za­man­lar av­to­bus sü­rü­cü­lə­ri­nin sər­ni­şin­lər tə­rə­fin­dən təz­yiq­lə­rə mə­ruz qal­ma­la­rı­na da­ha tez-tez rast gə­li­nir. Sər­ni­şin­lər ya av­to­bu­su is­tə­dik­lə­ri yer­də sax­lat­maq, ya da ar­xa qa­pı­dan min­mək üs­tün­də sü­rü­cü­lə­rə hü­cum edir, hət­ta dö­yür­lər.

Bu gün­lər­də Ba­kı­da da­ha bir marş­rut av­to­bu­su­nun sü­rü­cü­sü­nə hü­cum edi­lib. Ha­di­sə ok­tyab­rın 10-u sa­at 19:20 ra­də­lə­rin­də “28 May” kü­çə­sin­də baş ve­rib. 61 say­lı xətt üz­rə hə­rə­kət edən 10 TH 326 nöm­rə­li av­to­bus­da in­si­dent ya­şa­nıb.

Tı­xa­ca gö­rə əsəb­lə­ri­ni ci­lov­la­ya bil­mə­yən sər­ni­şin­lər­dən bi­ri sü­rü­cü­yə hü­cum edib. O, “Ba­kı­Kart” sis­te­mi­nə bağ­lı 2 ədəd ci­ha­zı sın­dı­rıb, da­ha son­ra av­to­bu­sun sü­ka­nı­na mü­da­xi­lə edə­rək qə­za şə­rai­ti ya­ra­dıb. Bu za­man sa­lon­da olan sər­ni­şin­lər­dən bi­ri yı­xı­la­raq xə­sa­rət alıb. Ha­di­sə­ni tö­rə­dən sər­ni­şin isə ar­xa qa­pı­dan dü­şə­rək qa­çıb.
Ha­di­sə nə­ti­cə­sin­də is­tis­mar­çı şir­kə­tə kül­li miq­dar­da zi­yan də­yib. İn­si­dent­lə bağ­lı hü­quq-mü­ha­fi­zə or­qan­la­rı­na mü­ra­ci­ət edi­lib.

Yol təh­lü­kə­siz­li­yi üz­rə eks­pert Azər Al­lah­ve­rə­nov”Eks­press”ə bil­di­rib ki, bə­zi hal­lar­da sü­rü­cü sər­ni­şin­lə düz­gün rəf­tar seç­mir və sər­ni­şi­nin qı­cıq­lan­ma­sı­na və aq­res­si­ya­sı­na sə­bəb olan hə­rə­kə­tə yol ve­rir: “Nə­ti­cə­də sər­ni­şin zo­ra­kı­lı­ğa əl atır, sü­rü­cü­yə xə­sa­rət­lər ye­ti­rir və ya av­to­bu­sa zə­rər vu­rur. Bu­ra­da də­qiq gü­na­hın kim­də ol­du­ğu­nu de­mək ol­mur. Hər bir sü­rü­cü və sə­ni­şin ara­sın­da olan da­va araş­dı­rıl­ma­lı, təd­qiq olun­ma­lı və bu­nu hü­quq mü­ha­fi­zə or­qan­la­rı müt­ləq et­mə­li­dir”.
Mü­sa­hi­bi­mi­zə gö­rə, av­to­bus­da aq­res­si­ya sü­rü­cü tə­rə­fin­dən baş­la­yır­sa, şüb­hə­siz ki, sü­rü­cü­nün pe­şə­kar­lı­ğı, ha­zır­lı­ğı ilə bağ­lı bir çox su­al­lar or­ta­ya çı­xır: “Sü­rü­cü sər­ni­şin­lə­rə qar­şı nə­za­kət­li ol­ma­lı, sər­ni­şin­lə­rin hə­rə­kət­lə­ri­nə dö­züm­lə ya­naş­ma­lı­dır. Mü­əy­yən olun­muş çər­çi­və­lər da­xi­lin­də hə­rə­kət et­mə­li­dir. Qə­tiy­yən özü­nün emo­si­ya­la­rı­nı ön pla­na çı­xar­ma­lı de­yil”.

Eks­pert bil­di­rir ki, ək­sər hal­lar­da bi­zim sər­ni­şin­lər də dö­züm­süz­lük nü­ma­yiş et­di­rir­lər: “Av­to­bus­da qa­baq qa­pı­dan düş­mə­yə cəhd edir­lər. Bu­nun­la da otu­ruş­muş ni­za­mı po­zur­lar. Söh­bət, ge­diş haq­qı kart­la ödə­ni­lən av­to­bus­lar­dan ge­dir. “Ba­kı­Kart” tət­biq olun­ma­yan av­to­bus­lar­da bun­dan da ağır qay­da po­zun­tu­la­rı baş ve­rir. Ümu­miy­yət­lə, o sis­te­min özün­də çox­lu ça­tış­maz­lıq­lar var”.

Al­lah­ve­rə­nov qeyd edib ki, ic­ti­mai nəq­liy­yat­da ça­lı­şan sü­rü­cü­lər xü­su­si ha­zır­lıq keç­mə­li­dir.

Sər­ni­şin­lə­rə gə­lin­cə, A.Al­lah­ve­rə­no­vun de­di­yi­nə gö­rə, in­san­lar bir de­yil. Müx­tə­lif prob­lem­lər için­də olan in­san­lar ola bi­lər. “On­lar aq­res­siv dav­ra­na bi­lər. Sər­ni­şin­lə­rin hə­rə­kə­ti­nə ic­ti­ma­iy­yət mü­da­xi­lə edə bi­lər. Yax­şı olar ki, av­to­bus­la­rı­mız­da sü­rüc­lər xü­su­si mü­ha­fi­zə olu­nan ka­bi­nə­lər­lə təc­hiz olun­sun. Sər­ni­şin is­tə­di­yi hal­da be­lə sü­rü­cü­yə xə­sa­rət ye­tir­mə­si müm­kün ol­ma­ma­lı­dır. Bey­nəl­xalq təc­rü­bə­də bu var. Sü­rü­cü ra­hat ka­bi­nə­lə­rin için­də əy­lə­şir. Sər­ni­şin­lər­lə ün­siy­yət­də ola bi­lir, am­ma sər­ni­şin­lər onun ka­bi­na­sı­na mü­da­xi­lə edə bil­mir”.

Hü­quq­şü­nas Ay­nur Mu­sa­ye­va “Eks­press”ə bil­di­rib ki, döy­mə özü-öz­lü­yün­də Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı­nın İn­zi­ba­ti Xə­ta­lar Mə­cəl­lə­si­nin 157-ci mad­də­si­nin (döy­mə və sa­ir zo­ra­kı hə­rə­kət­lər­lə qəs­dən fi­zi­ki ağ­rı ye­tir­mə) tər­kib his­sə­si­ni ya­ra­dır: “Hə­min əməl sağ­lam­lı­ğa ağır, az ağır və ya yün­gül zə­rər vur­maq­la tö­rə­dil­dik­də, Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı­nın Ci­na­yət Mə­cəl­lə­si­nin mü­va­fiq mad­də­si ilə nə­zər­də tu­tul­muş mə­su­liy­yə­tə sə­bəb olur”.
Onun söz­lə­ri­nə gö­rə, Ci­na­yət Mə­cəl­lə­si mü­va­fiq ola­raq qəs­dən sağ­lam­lı­ğa yün­gül, az ağır, ağır zə­rər vur­ma­ya gö­rə mə­su­liy­yə­ti nə­zər­də tu­tur: “Vu­rul­muş zə­rə­rin də­rə­cə­si eks­pert rə­yi əsa­sın­da mü­əy­yən edi­lir” de­yən hü­quq­şü­nas əla­və edib ki, hər han­sı şəxs əmək funk­si­ya­la­rı­nı ic­ra edər­kən dö­yü­lür­sə, bu za­man işin hal­la­rın­dan ası­lı ola­raq yu­xa­rı­da qeyd olun­muş mad­də­lər üz­rə mə­su­liy­yət­dən sa­va­yı hə­min hə­rə­kərt­lə­rə o cüm­lə­dən əmək qa­nun­ve­ri­ci­li­yi­nin tə­ləb­lə­ri ba­xı­mın­da da qiy­mət ve­ril­mə­li­dir: “Be­lə ki, işə­gö­tü­rən onun təq­si­ri üzün­dən iş­çi­yə dəy­miş mad­di və mə­və­vi zi­ya­na gö­rə mə­su­liy­yət da­şı­yır. Hə­min mə­sə­lə­lər iş­çi­nin id­dia­sı əsa­sın­da məh­kə­mə qay­da­sın­da həll edi­lir.

Qeyd olun­muş hü­quq mü­na­si­bət­lə­ri­nə ey­ni za­man­da Ci­na­yət Mə­cəl­lə­si­nin 309″cu mad­də­si­nin (və­zi­fə sə­la­hiy­yət­lə­ri­ni aş­ma) tə­ləb­lə­ri ba­xım­dın­dan qiy­mət ve­ril­mə­li­dir. Və­zi­fə­li şəxs tə­rə­fin­dən xid­mə­ti sə­la­hiy­yət­lə­ri­nin hü­dud­la­rın­dan açıq-aş­kar su­rət­də kə­na­ra çı­xan hə­rə­kət­lər et­mə­si fi­zi­ki və ya hü­qu­qi şəxs­lə­rin hü­quq­la­rı­na və qa­nu­ni mə­na­fe­lə­ri­nə, ya­xud cə­miy­yət və ya döv­lə­tin qa­nun­la qo­ru­nan mə­na­fe­lə­ri­nə mü­hüm zə­rər vur­duq­da və ya ey­ni əməl­lər zor tət­biq et­mək­lə və ya zor tət­biq et­mə hə­də­si ilə tö­rə­dil­dik­də, ya­xud si­lah və di­gər xü­su­si va­si­tə­lər­dən is­ti­fa­də et­mək­lə tö­rə­dil­dik­də və ya ağır nə­ti­cə­lə­rə sə­bəb ol­duq­da ci­na­yə­tin sub­yekt­lə­ri qeyd edil­miş mad­də ilə mə­su­liy­yə­tə cəlb olu­na bi­lər­lər”.

Ay­nu­rə MƏM­MƏ­DO­VA