Latınca adı “Allium sativum” olan sarımsaq soğan cinsinə aid çox faydalı bitkidir. Bu “təvazökar” tərəvəz məhsulu nəfəsimizə qoxu versə də, yeməyimizi dadlı edir ki, biz bunu çox vaxt təbii qəbul edirik. Aşağıdakı məqalədə sarımsaq haqqında bəzi maraqlı faktları öyrənəcəksiniz:

İnsanlar ən azı 4000 ildir sarımsaqdan istifadə edirlər

Sarımsağa aid ən erkən arxeoloji qeydlər təxminən 4000 il əvvəl Mesopotamiyada (indiki Qərbi Asiya) qeydə alınıb.

Misir və Çində sarımsaq haqqında tapılan qeydlər ən azı bir neçə min il əvvələ gedib çıxır: konservləşdirilmiş sarımsaq Misir fironlarının məzarlarında tapılıb. Sarımsaq tarixən bütün siniflərdən olan qədim yunan və romalılar tərəfindən də istehlak edilmişdir.

Sağlamlıq üçün inanılmaz faydaları var

Tədqiqatlar göstərir ki, sarımsaq ekstraktı qan təzyiqini aşağı salmağa kömək edə bilər və bəzi hallarda müasir dərmanlarla eyni şəkildə istifadə edilə bilər.

O, həmçinin xolesterol səviyyəsini aşağı salmağa kömək edir, ürək xəstəliyi riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Bütün bunlardan əlavə, sarımsaq əsas qida maddələrini və antioksidanları özündə ehtiva edir. Sarımsaq həqiqətən çox faydalıdır!

Möcüzəvi dərəcədə soyuqdan qoruyucu xüsusiyyətlərə malikdir

Yeməklərə sarımsaq əlavə etməyin immun sistemini xeyli gücləndirdiyi sübut edilmişdir, ona görə də qışda digər fəsillərə nisbətən daha çox sarımsaq istehlak etməkdən qorxmayın.

Xüsusilə, bir araşdırma sarımsaq əlavələri qəbul edən iştirakçıların 70% daha az soyuqdəymə ilə qarşılaşdığını və soyuqdəymə müddətinin 70% daha az olduğunu göstərdi.

Tarixən bir çox sağlamlıq problemlərini müalicə etmək üçün istifadə edilib

Qədim dövrlərdə insanlar sarımsağı təkcə yemək üçün yetişdirmirdilər. Əslində, bəzi mədəniyyətlərdə hər şeydən çox dərman kimi yetişdirilirdi.

Yunanıstan, Roma, Çin, Yaponiya və Misirin ənənəvi təbabəti bu ətirli bitkidə bir çox müalicəvi xüsusiyyətlər müəyyən etdi. Sarımsaq artrit, davamlı öskürək, həşərat və ilan dişləmələri, parazitlərin müalicəsində və hətta antibiotik kimi istifadə edilmişdir.

Kəskin qoxusu allisin adlı birləşmədən qaynaqlanır

Sarımsağı əzdikdə alliinaz adlı ferment buraxır. Onun tərkibində kükürd var və buna görə də sarımsaq kəskin qoxusunu çıxarmağa başlayır. Sarımsaq yeyəndə allisin qana hopur. Bir az sarımsaq yeyirsinizsə, nəfəsiniz sarımsaq iyi verəcək, amma kifayət qədər yeyirsinizsə, hətta təriniz də sarımsaq qoxuya bilər.

Dünyada istehlak edilən sarımsağın 80%-i Çində yetişdirilir

Sarımsağın Çində min illər boyu əhəmiyyətini nəzərə alsaq, bu başa düşüləndir. 80% göstərici təxminən 23 milyon tondur. Bu inanılmazdır.

Növbəti ən böyük sarımsaq istehsalçısı Hindistandır ki, bu da dünya üzrə ümumi məhsulun cəmi 5%-ni təşkil edir.

Hər il dünyada 26,5 milyon ton sarımsaq istehlak edilir

Bir Amerikalı ildə orta hesabla cəmi 0,91 kq sarımsaq yeyir ki, bu çox görünə bilər, lakin bəzi digər ölkələrlə müqayisədə çox deyil. Məsələn, bir çinli ildə təxminən 14,3 kq sarımsaq yeyir.

Bu bitki təbii pestisid və funqisid kimi istifadə edilə bilər

Sarımsaq əsaslı pestisid hazırlamaq üçün bir neçə fərqli yol var, lakin bunların hamısı sarımsağı doğramaq, bir neçə damcı sabunla qarışdırmaq və bir müddət suda saxlamaqdan ibarətdir. Nəticə çox aktiv bir pestisid alınır və bunun üçün az miqdarda sarımsaq kifayətdir.

Sarımsaqdan tarix boyu sənətkarlar yapışqan kimi də istifadə ediblər.

Sarımsaq yapışqanı zərli, qızıl və ya gümüş yarpağı əşyalara yapışdırmaq kimi incə, incə işlər üçün idealdır. Bu, super yağışqan qədər güclü deyil, ancaq kağıza, dəriyə və ya şüşəyə bir şey yapışdırmaq lazımdırsa, yaxşı seçimdir.

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin rəhbəri, ailə həkimi, terapevt