2020-ci ilin sentyabr ayının 27-dən başlayaraq, 2020-ci ilin noyabr ayının 10-na qədər davam edən 44 günlük Vətən Müharibəsi, Azərbaycanın tarixi müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda apardığı mübarizənin yeni bir mərhələsi oldu. Bu müharibə, xalqımızın tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı və bir çox müsbət dəyişikliklərə, həmçinin dövlətimizin beynəlxalq aləmdə mövqeyinin güclənməsinə səbəb oldu.

Müharibənin başlanğıcı

Müharibənin başlıca səbəbləri arasında 1988-ci ildən başlayan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Ermənistanın işğalçı siyasəti dururdu. 1994-cü ildən etibarən atəşkəs rejimi hökm sürsə də, bu dövrdə münaqişənin həlli istiqamətində konkret addımlar atılmadı. Azərbaycan, beynəlxalq hüquq çərçivəsində öz ərazilərini bərpa etmək üçün daim mübarizə aparıb. 2020-ci ilin sentyabrında Ermənistanın Azərbaycana qarşı yenidən hərbi təxribatlar törətməsi, müharibənin başlanmasına səbəb oldu.

Müharibənin gedişi

44 gün ərzində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri müasir silahlarla, yüksək hazırlıqla, vətənpərvərlik ruhu ilə döyüşərək, ərazilərin azad olunmasında əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə etdi. Qısa zamanda strateji önəmi olan bölgələr – Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Laçın və Şuşa azad olundu. Şuşanın azad edilməsi, həm hərbi, həm də psixoloji cəhətdən müharibənin dönüm nöqtəsi oldu.

Beynəlxalq reaksiya

Müharibənin gedişində beynəlxalq aləmdə müxtəlif reaksiyalar oldu. Azərbaycanın ədalətli mübarizəsi, bir çox ölkələr tərəfindən dəstəkləndi. Bu münaqişənin həllində beynəlxalq hüququn prinsiplərinə, BMT-nin qətnamələrinə əsaslanaraq, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü tanındı.

Müharibənin nəticələri

Müharibənin sonunda 2020-ci ilin noyabrında imzalanan üçtərəfli bəyanatla münaqişəyə son qoyuldu. Bu, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasına, işğal altındakı torpaqların azad edilməsinə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, bu müharibə xalqın birliyini, vətənpərvərlik ruhunu artırdı. Cəmiyyətin bütün təbəqələrinin müharibəyə dəstəyi, Azərbaycanın güclü və birləşmiş bir xalq olduğunu göstərdi. Amma üçtərəfli bəyanatın müddəalarının təmin olunması, Qarabağ iqtisadi rayonunda törədilən genişmiqyaslı təxribatların qarşısının alınması, Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələrinin tərksilah edilərək Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması, onların hərbi infrastrukturunun zərərsizləşdirilməsi, işğaldan azad edilmiş ərazilərə qayıdan dinc əhali, habelə bərpa-quruculuq işlərinə cəlb olunmuş mülki işçilər və hərbi qulluqçuların təhlükəsizliyinin təmin olunması və ölkənin Konstitusiya quruluşunun bərpa edilməsi məqsədilə ötən il sentyabrın 19-da daha 23 saatlıq antiterror əməliyyatları müstəqil Azərbaycanın tarixində yeni bir dövr açdı. Bu, yalnız bir hərbi mübarizə deyil, həm də milli kimliyin, tarixin və mədəniyyətin qorunması uğrunda mübarizədir. Gələcək nəsillərə bu müharibənin əhəmiyyətini, Azərbaycan xalqının iradəsini və əzmini anlatmaq, bizim borcumuzdur. Vətənimizin azadlığı və müstəqilliyi uğrunda aparılan mübarizə, hər zaman xalqa qürur verəcək və unudulmayacaq.

Sevda Əliyeva

Psixoloq, psixopedaqoq

“Vəhdət” Xeyriyyə Cəmiyyətinin üzvü