“Pelvik ağrı çanaq bölgəsində hiss edilən ağrı kimi müəyyən edilir. Bu ağrı qarnın aşağı hissəsində, omba sümükləri arasında və tez-tez cinsiyyət orqanlarının ətrafında hiss olunur. Pelvik ağrı kəskin və ya xroniki ola bilər. Ağrının səbəbi müxtəlif olur. Bu ağrı reproduktiv orqanlardan, sidik yollarından, həzm sistemindən və ya əzələ-skelet sistemindən yarana bilər”.

Xəstəliklə bağlı danışan MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi Nərminə Abbasova bildirdi ki, qadınlarda bu ağrı menstruasiya dövründə, endometrioz və yumurtalıq kistaları kimi ginekoloji problemlər zamanı, kişilərdə isə prostat vəzi problemləri zamanı yaranır. Onun sözlərinə görə, ağrının düzgün diaqnozu və müalicəsi üçün həkimə müraciət etmək vacibdir.

Nərminə xanım qeyd etdi ki, qadınlarda çanaq ağrılarına səbəb olan faktorlar var. Bunlara ginekoloji problemlər, endometrioz miomalar, pelvik iltihabı xəstəliyi, ektopik hamiləlik, xroniki çanaq ağrısı sindromu, sidik yollarının infeksiyaları daxildir:

“Qadınlarda pelvik ağrıların ən çox görülən səbəblərindən biri ginekoloji problemlərdir. Menstruasiya dövründə yaşanan sancılar dismenoreya adlanır və hormonların təsiri altında uşaqlığın daralması nəticəsində baş verir. Bu ağrılar adətən qarnın aşağı hissəsində cəmləşir və bəzi qadınlarda olduqca şiddətli olur. Endometrioz uşaqlığın selikli qişasının uşaqlıqdan kənarda, adətən yumurtalıqlarda, fallopiya borularında və çanaq sümüyünün digər hissələrində böyüdükdə baş verir. Bu toxumaların hər aybaşı ilə qalınlaşması və qanaxması ətrafdakı toxumalarda iltihaba və ciddi ağrılara səbəb olur. 
Miomalar uşaqlığın içərisində və ya ətrafında inkişaf edən xoşxassəli şişlərdir. Onlar ölçüsündən və yerindən asılı olaraq müxtəlif simptomlar göstərir. Böyük miomalar çanaq nahiyəsinə təzyiq göstərə, daimi ağrı hissi yarada bilər.
Pelvik iltihabı xəstəliyi adətən cinsi yolla ötürülən bakteriyaların səbəb olduğu bir infeksiyadır. Fallopiya boruları, yumurtalıqlar və uşaqlıq kimi reproduktiv orqanlara təsir göstərərək şiddətli çanaq bölgəsində ağrıya səbəb olur. Müalicə olunmazsa, sonsuzluq və xroniki ağrı kimi ciddi fəsadlara yol aça bilər.
Ektopik hamiləlik, döllənmiş yumurtanın uşaqlığın yerinə uşaqlıq borusu kimi başqa bir yerə implantasiya edildiyi bir vəziyyətdir. Bu, borunun yırtılmasına və daxili qanaxmaya yol açır. Ektopik hamiləlik adətən şiddətli çanaq ağrısı ilə özünü göstərir.
Xroniki çanaq ağrısı sindromu ən azı altı ay davam edən və heç bir aşkar səbəbi olmayan pelvik ağrıdır. Bu sindrom qadınların həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə aşağı salır, fiziki, emosional və sosial çətinliklərin yaranmasına şərait yaradır. Bu ağrı daimi və ya aralıqlı olur, bəzən müəyyən bir hadisə və ya travmadan sonra başlayır.
Sidik yollarının infeksiyaları da qadınlarda bu ağrının ümumi səbəbidir. Bu infeksiyalar sidik yollarının, məsələn sidik kisəsi və uretranın iltihabına səbəb olaraq çanaq nahiyəsində ağrıya yol açır”.

Həkim deyir ki, qadınlarda pelvik ağrının səbəblərindən asılı olmayaraq, dəqiq diaqnoz və müalicə planı yaratmaq üçün həkimə müraciət etmək vacibdir. Onun sözlərinə görə, erkən diaqnoz və müalicə ağrıların idarə olunmasında və qadının həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayır.

Kişilərdə çanaq ağrılarının səbəbinə gəlincə, Nərminə xanım bildirdi ki, kişilərdə çanaq ağrıları müxtəlif səbəblərdən yaranır və bu vəziyyəti düzgün qiymətləndirmək üçün tibbi müayinədən keçmək lazımdır:

“Kişilərdə çanaq ağrılarının ümumi səbəblərindən biri prostat vəzi problemləridir. Prostatit prostat vəzinin iltihabıdır və adətən bakterial infeksiyalar nəticəsində yaranır. Bu, çanaq bölgəsində və qasıqda ağrıya səbəb olur. Xroniki prostatit və ya xroniki çanaq ağrı sindromu aşkar infeksiya olmadan uzunmüddətli çanaq ağrısı ilə xarakterizə olunur. Digər ümumi səbəb sidik yollarının infeksiyalarıdır. Sidik kisəsi və ya uretra kimi sidik yollarının iltihabı idrar zamanı ağrıya və çanaq nahiyəsində narahatlığa səbəb olur. Böyrək daşları da kişilərdə çanaq sümüyü ağrısına şərait yaradır. Belə ki, böyrək daşları sidik yollarında tıxanmalar yaşadır ki, bu da çanaqda şiddətli ağrıların yaranmasına gətirib çıxardır. Bundan başqa, həzm sistemi problemləri də kişilərdə çanaq ağrılarının yaranmasının səbəbidir. Qıcıqlanmış bağırsaq sindromu qəbizlik və divertikulit kimi vəziyyətlər bağırsaqların çanaq nahiyəsinə yaxın yerləşdiyi üçün bu hissədə narahatlıq və ağrıya səbəb olur. Xüsusilə divertikulit yoğun bağırsaqda kiçik kisələrin iltihabı nəticəsində baş verir və çanaqda şiddətli ağrılara yol açır”.

Sual yaranır, niyə hamiləlik zamanı çanaq ağrıları baş verir. Ailə həkimi bildirdi ki, hamiləlik zamanı çanaq nahiyyəsində ağrı bir çox qadının qarşılaşdığı ümumi problemdir. Həkim deyir ki, bu ağrının müxtəlif səbəbləri ola bilər:

“Hamiləlik dövründə bədəndə fizioloji dəyişikliklər, hormon səviyyələrindəki dalğalanmalar və böyüyən dölün fiziki təzyiqi pelvik ağrıya səbəb olur. Hamiləlik dövründə pelvik ağrının əsas səbəblərindən biri hormon səviyyələrindəki dəyişikliklərdir. Xüsusilə, relaksin hormonu çanaq nahiyəsində oynaqları və birləşdirici toxumaları rahatlaşdıraraq doğum kanalının genişlənməsinə kömək edir. Bu hormonun təsiri altında çanaq oynaqları və birləşdirici toxumalar daha elastik olur, bu da çanaq nahiyyəsində ağrıya yol açır.
Böyüyən dölün və uşaqlığın çanaq nahiyəsinə təzyiqi də mühüm faktordur. Körpə böyüdükcə uterus genişlənir və bu, pelvik bölgədəki sinirlərə və qan damarlarına təzyiq göstərir. Xüsusilə üçüncü trimestrdə körpənin və uşaqlığın çəkisi çanaq dibinin əzələlərinə və oynaqlarına əlavə gərginlik verir ki, bu da çanaqda ağrı yaradır”.

Nərminə xanım qeyd etdi ki, pelvik ağrının başqa bir ümumi səbəbi pelvik simfiz disfunksiyası kimi tanınan bir vəziyyətdir. Onun sözlərinə görə, bu vəziyyətdə çanaq sümüyünün ön hissəsindəki oynaq boşalır və sabitləşdirici dəstəyini itirir:

“Bu vəziyyət hərəkət edərkən və ya mövqeləri dəyişdirərkən şiddətli ağrıya səbəb olur. Hamiləlik dövründə pelvik ağrıları aradan qaldırmaq üçün müxtəlif üsullar var. Müntəzəm məşq, çanaq dibinin əzələlərini gücləndirmək və dəstəkləyici hamiləlik kəmərlərindən istifadə bu ağrıları aradan qaldırır. Düzgün duruş saxlamaq və həddindən artıq gərgin fəaliyyətlərdən qaçınmaq da vacibdir. Ancaq şiddətli və davamlı ağrı hiss edirsinizsə, həkimə müraciət etməlisiniz.
Qeyd edim ki, xroniki çanaq ağrısı altı aydan çox davam edən və həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərən davamlı və ya aralıqlı ağrı növüdür. Bu tip ağrı adətən bir çox amillərin bir araya gəldiyi zaman baş verir. Ağrıya səbəb olan bəzi vacib durumlara sinir sıxılması, əzələ və birləşdirici toxuma problemləri, əvvəlki cərrahi əməliyyatlar və bəzi psixoloji amillər daxildir. Sinir sıxılması xroniki çanaq ağrısının ümumi səbəbidir. Çanaq bölgəsindəki sinirlər travma, iltihab və ya struktur anormallıqları səbəbindən sıxılır. Xüsusilə pudendal sinirin sıxılması xroniki çanaq ağrısının əsas səbəblərindən biridir. Bu vəziyyət uzun müddət oturma, velosiped sürmə və ya doğuş zamanı sinirlərin sıxılması nəticəsində baş verir. Əzələ və birləşdirici toxuma problemləri də xroniki çanaq ağrılarına səbəb olur. Çanaq dibinin əzələlərinin spazmı və ya gərginliyi bu sahədə davamlı ağrıya gətirib çıxardır. Bu tip əzələ problemləri tez-tez həddindən artıq fiziki fəaliyyət, doğuş travması və ya pelvik əməliyyatdan sonra inkişaf edir. Çanaq boşluğunun disfunksiyası əzələlərin normal funksiyalarını yerinə yetirə bilməməsidir və xroniki ağrının yaranmasına yol açır. Əvvəlki cərrahi prosedurlar da xroniki çanaq ağrısı riskini artıran durumdur. Pelvik bölgədə cərrahi əməliyyatlar, məsələn, histerektomiya və ya qeysəriyyə əməliyyatı çapıq toxumasına və yapışmalara səbəb olur. Bu yapışmalar orqan və toxumaların normal hərəkətini məhdudlaşdıraraq çanaq nahiyyəsində ağrının yaranmasına şərait yaradır”.

Ailə həkimi bildirdi ki, əməliyyatdan sonra sinir zədələnməsi də xroniki ağrıya yol açır. Həmçinin, xroniki iltihablı vəziyyətlər də çanaq hissəsində xroniki ağrıya səbəb olur. Pelvik bölgədə davamlı iltihab vəziyyəti toxuma zədələnməsinə və ağrıya gətirib çıxarda bilər. Xroniki iltihab tez-tez əsas infeksiya və ya otoimmün xəstəliklə əlaqələndirilir və bu şərtlərin müalicəsi xroniki ağrıları aradan qaldırmağa kömək edir:

“Bu ağrıları idarə etmək üçün sinir blokları, fiziki müalicə, cərrahi müdaxilələr və psixoloji dəstək kimi müxtəlif müalicə üsullarından istifadə edilə bilər. Hər bir xəstənin vəziyyəti unikal olduğundan, fərdi müalicə planı yaratmaq üçün bir həkim ilə məsləhətləşmək vacibdir. Xroniki çanaq ağrısının 1 sıra instrumental və labarator müayinələrlə dəqiqləşdirmək lazımdır və bundan sonra səbəbə yönəlik müalicə tətbiq olunur”.