Gündəlik həyatımızda istifadə etdiyimiz texnoloji qurğular – smartfonlar, planşetlər, noutbuklar, qulaqlıqlar və hətta elektriklə işləyən nəqliyyat vasitələri – demək olar ki, hamısı enerjisini batareyalardan alır. Bu cihazlar portativ olduqları üçün, onların uzunmüddətli və effektiv işləməsi birbaşa batareyaların sağlamlığından asılıdır. Lakin hər bir batareyanın müəyyən bir ömrü var və zamanla onun tutumu azalır. Bu təbii prosesə “batareya deqradasiyası” deyilir və təəssüf ki, qarşısı tam alınmasa da, sürəti azaltmaq mümkündür.
Batareyaların zəifləməsi müxtəlif səbəblərlə əlaqəlidir. Onların arasında ən başlıcası istifadəçi vərdişləridir. Yəni siz cihazınızı necə doldurursunuzsa, batareyanın ömrünə birbaşa təsir etmiş olursunuz. İlk baxışdan əhəmiyyətsiz görünə bilən şarj davranışları, əslində cihazın gələcək performansını və ümumi istifadə müddətini ciddi şəkildə dəyişə bilər.
Ən çox edilən səhvlərdən biri cihazı tam boşaltdıqdan sonra şarj etməyə başlamaq və ya tam dolana qədər şarjda saxlamaqdır. Bu, batareyaya lazım olduğundan artıq yük düşməsinə səbəb olur. Mütəxəssislər bildirirlər ki, batareyalar üçün ideal enerji səviyyəsi 20%-dən 80%-ə qədər olan aralıqdır. Yəni, cihazın enerjisi 20%-ə düşmədən onu şarj etməyə başlamaq, 80%-ə çatdıqda isə şarjdan ayırmaq batareyanın daha uzunömürlü olmasına kömək edir.
Təbii ki, bu səviyyələri hər zaman diqqətlə izləmək asan deyil. Lakin müasir texnologiyalar bu problemi müəyyən qədər sadələşdirib. Əksər yeni nəsil smartfonlarda batareya idarəetmə funksiyaları mövcuddur. Misal üçün, “ağıllı qənaət rejimi” batareya müəyyən faizdən aşağı düşdükdə aktivləşir və cihazın enerji sərfiyyatını minimuma endirir. Eyni zamanda bəzi telefonlarda və noutbuklarda batareyanın 80%-ə çatdığı an avtomatik şarjı dayandıran və ya xəbərdarlıq edən daxili rejimlər də yer alır. Əgər belə imkanlar cihazınızda yoxdursa, bu funksiyanı yerinə yetirə biləcək tətbiqlər mövcuddur.
Bir çox insanın etdiyi daha bir geniş yayılmış səhv – telefonu gecə boyunca şarjda saxlamaqdır. Bu vərdiş rahat görünsə də, batareya üçün çox zərərlidir. Cihaz 100%-ə çatdıqdan sonra belə, elektrik cərəyanı cihazın içində dolaşmağa davam edir. Bu isə batareyaya daimi gərginlik tətbiq edir və onu əlavə stress altında saxlayır. Uzaq perspektivdə bu, batareyanın sürətlə köhnəlməsinə səbəb ola bilər.
Batareyanı bir növ idmançının bədəni kimi düşünmək olar. Əgər onu daim maksimum gücdə işləməyə məcbur etsəniz – yəni hər dəfə tam doldurub, tam boşaldarsınızsa – bu, onu yoracaq və xidmət müddətini azaldacaq. Halbuki, onu optimal diapazonda saxlamaq – yəni nə çox yükləmək, nə də tam boşaltmaq – onun sağlamlığını qoruyar və daha uzunmüddətli istifadə imkanı verər.
Batareyanın ömrünə mənfi təsir göstərən amillərdən biri də istilikdir. Həddindən artıq qızma batareyanın iç quruluşuna zərər verə və tutumunu daha tez itirməsinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən cihazınızı gün altında və ya çox isti mühitlərdə uzun müddət saxlamaq məsləhət görülmür.
Əlbəttə ki, bu tövsiyələr ilk baxışdan bəzi istifadəçilərə bir qədər narahatedici görünə bilər. Ancaq zaman keçdikcə bu qaydalar vərdiş halını alır və cihazlarınızın ömrünü uzatmaq üçün faydalı bir gündəlik rutinə çevrilir. Ən əsası isə – batareya ilə bağlı bu qaydalara əməl etmək sizi həm baha başa gələn batareya dəyişdirmə prosesindən, həm də cihaz zəmanətinin pozulması riskindən qoruyar.
Unutmayın: batareya sağlamlığı – cihaz sağlamlığı deməkdir. Doğru vərdişlərlə cihazınızın performansını daha uzun müddət yüksək səviyyədə saxlaya bilərsiniz.
