Münasibətlərin sağlam və uzunömürlü olması üçün əsas sütunlardan biri etibar və dürüstlükdür. Mənim fikrimcə, etibarın olduğu münasibətlərdə tərəflər bir-birinə daha rahat güvənir, ünsiyyət daha açıq olur və qarşılıqlı hörmət möhkəmlənir. Lakin həyatın müxtəlif mərhələlərində yalanla qarşılaşmaq qaçılmazdır. Yalan çox zaman qorxudan, münaqişədən qaçmaq istəyindən və ya qarşı tərəfi incitməmək niyyətindən qaynaqlanır. Niyyət yaxşı olsa belə, yalanın münasibətlərdə buraxdığı izlər bəzən dərin və sağalması çətin olur.
Yalan ümumi şəkildə həqiqəti qəsdən gizlətmək və ya təhrif etmək kimi izah olunur. Münasibətlərdə isə yalan çoxşaxəli rol oynayır: bəzən xırda və əhəmiyyətsiz görünür, amma nəticələri ciddi ola bilir.
1) Etibarın zədələnməsi
Yalanın ən ağır təsiri etibara zərər vurmasıdır. Etibar bir dəfə itirildikdə, onu bərpa etmək çətinləşir. Kiçik bir yalan belə tərəflər arasında böyük etibarsızlıq yarada bilər. İnsan bir dəfə aldadıldığını hiss etdikdə, qarşı tərəfə qarşı içində gizli bir məsafə formalaşır. Bu məsafə zamanla böyüyür və münasibətləri zəiflədir.
2) Hisslərin qarışıqlığı
Yalanın digər təsiri emosional qarışıqlıqdır. Qarşı tərəfin hisslərini düzgün dəyərləndirmək üçün dürüstlük vacibdir. Yalanlar bu prosesi çətinləşdirir və münasibətdə anlaşılmazlıq yaradır. Bu isə emosional yaxınlığı zəiflədir və tərəflər arasında soyuqluq yarada bilər.
3) Münasibətlərdə şübhələrin artması
Yalan münasibətlərdə şübhələri artırır. Şübhə münasibətlərin təbii axarını pozur. İnsan daim qarşı tərəfi nəzarətdə saxlamağa çalışır, bu isə həm yorucu, həm də dağıdıcıdır. Zaman keçdikcə tərəflərdən biri digərinin hər sözünü və hərəkətini sorğulamağa başlayır.
4) Psixoloji təzyiq və stress
Yalan söyləyən şəxs özü də bu davranışın ağırlığını daşıyır. Hər yalanı qorumaq üçün yeni yalanlar uydurmaq məcburiyyəti yaranır. Bu, daxili gərginlik və stressi artırır. Hətta yalanın ifşa olunma qorxusu belə insanı psixoloji təzyiq altında saxlayır.
5) Dürüstlüyün rolu və həll yolları
Müşahidələrimə əsaslanaraq vurğulaya bilərəm ki, münasibətləri sağlam saxlamağın ən güclü yolu dürüstlük prinsipinə sadiq qalmaqdır. Problemləri gizlətmək və ya manipulyasiya etmək əvəzinə, açıq şəkildə müzakirə etmək tərəflərin bir-birini daha yaxşı anlamasına kömək edir. Bu, yalnız etibarı möhkəmləndirmir, həm də qarşılıqlı hörmət və empatiyanı artırır.
Nəticə
Yalan münasibətlərin səssiz dağıdıcısıdır: etibarı zəiflədir, emosional bağlılığı azaldır, şübhələr və daxili gərginlik yaradır. Dürüstlük isə münasibətləri möhkəmləndirir, qarşılıqlı anlayışı gücləndirir və uzunmüddətli əlaqələrin əsasını təşkil edir.
Psixoloq M. Almara Ağaqızı
PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinin direktoru
(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrəsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin @almara.melikova.aga_qizi instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər.)
Dürüstlük məsələsi münasibətlərin sağlamlığı üçün çox önəmlidir. Yalanların gətirdiyi zərərlər və etibar itkisi yazıda çox yaxşı vurğulanıb. Çox faydalı bir məqalədir, hər kəs oxumalıdır.
Mən bu yazını oxuyanda bir çox şeyləri daha düzgün başa düşdüm. Yalanın heç bir halda münasibətlərdə yeri olmamalıdır. Etibar bərpa edilə bilməz, buna görə də hər zaman dürüstlük önəmlidir. Psixoloq xanıma təşəkkür edirəm, çox faydalı məsləhətlərdir.
Bunu oxuyanda o qədər doğru danisirsiniz ki, menim bir neçə il əvvəl keçirdiyim münasibətə gəldi. Həqiqətən yalanlar hər şeyin əsasında dayanır. Ən kiçik yalan belə böyük fəsadlar verir. Cooox sag olun, bu mövzu haqda məlumatlandırdığınız üçün.
Həqiqətən çox çətindir yalanlarla yaşamaq, bir müddət sonra bütün hisslər qarışır və heç nəyi başa düşə bilmirsən. Yalan danışdıqca, özün də özünə yadlaşırsan. Məncə bu yazı hər kəsin həyatına nəsə qatır. Yalanı atmaq çətindir, amma bir o qədər də vacibdir.
Mənim də başıma gəlib, qarşımdakı insan yalan deyəndə, nə qədər kiçik olsa da, inanmaq çox çətin olur. Yalan deyəndə bir tərəfdən də onun mənfi təsirləri başlamağa başlayır, xüsusən etibar itəndən sonra. Ən yaxşısı hər şeyin doğru danışılmasıdır. Sağ olun, çox gözəl izah etmisiniz.
Ay Allah, menim de başıma gəlib, hər şeyin öz yeri var. Yalan danışmaq çox asan olur, amma sonradan hər şey alt-üst olur. Bir dəfə deyib sonra hər dəfə deyirsən ki, birini qoruya bilərəm, amma özünə də ziyan verirsən. Bu yazı çox doğru şeylər deyir, sagolun.
İnsanın ən yaxşı dostu dürüstlükdür. Amma o qədər də asan deyil, heç kimə yalan deməmək! Yalan bəzən elə bil qısa müddətlik fayda verə bilir, amma sonra açılıb ortaya çıxanda nələr olur, bir bilsəniz. Yalanın bu qədər pis nəticələri olduğunu oxuyanda elə bil özüm haqqında yazılıb. Bütün yazıları oxudum, amma inanın mənim başıma gəlib… 😅
Mənə elə gəlir ki, bu mövzuda yazı çox faydalıdır. Yalanın münasibətə necə təsir etdiyi açıq şəkildə göstərilib. Həmçinin, qarşı tərəfin hisslərini başa düşmək və düzgün ünsiyyət qurmaq məsələsi çox vacibdir. Münasibətlərdə etibarın itirilməsi heç bir zaman bərpa edilə bilmir. Bu baxımdan dürüstlük həyati əhəmiyyət daşıyır. Təşəkkür edirəm, çox yaxşı yazılıb.
Mən də bəzən kiçik yalanlar deyirəm, amma indi görürəm ki, bu heç də yaxşı bir şey deyil. Dürüstlük münasibətləri daha sağlam edir, buna əmin oldum. Təşəkkürlər.