Tənhalıq tez-tez pis səslənir, çünki insan sosial varlıqdır və təbiətinə görə daim cəmiyyətdə olmaq lazımdır. Bəs tənhalığın həm fiziki, həm də ruhi sağlamlıq üçün bəzi faydaları olduğunu desək təəccüblənərsiniz?
Araşdırmalar göstərir ki, sosial təcrid və tənhalıq ürək xəstəlikləri, depressiya, Alzheimer xəstəliyi, yüksək qan təzyiqi və hətta erkən ölüm riskini artırır. Ancaq digər tədqiqatlar bu vəziyyətin bir sıra faydaları olduğunu göstərib.
COVID-19 pandemiyasından sonra tənhalıq problemi qloballaşıb. Uzun müddətli sosial təcrid səbəbindən insanlar müəyyən dərəcədə bir-biri ilə necə ünsiyyət qurmağı unutdular, daha az yeni tanışlıqlar edildi.
İsveçin Lulea şəhərinin hakimiyyəti bu yaxınlarda bu problemi həll etmək üçün öz üsullarını təklif edib: onlar yerli sakinlərə küçədə yoldan keçən bütün insanlara salam deməyi təklif ediblər. Aksiya “Salam deyin” adlanırdı. Bu sadə ifadədən ibarət plakatlar avtobuslarda və digər ictimai yerlərdə yerləşdirilir və məktəblər hətta mehriban salamlaşma seminarları keçirirlər.
Qlobal təklik problemini aradan qaldırmağın başqa bir yolu var. Məsələn, bu halı yenidən nəzərdən keçirib və onu mənfi mənada ifadə olunan “tənhalıq” sözündən o qədər də qorxulu olmayan “tənhalıq” sözünə çevirmək və ondan müəyyən fayda əldə etmək olar.
Yalnızlığın müsbət tərəfləri
Konsentrasiyanı və yaddaşı yaxşılaşdırır
Təklikdə bir şey üzərində işləmək diqqətinizi xüsusi materiala yönəltməyə kömək edə bilər, daha yaxşı yaddaşı təşviq edə bilər. Məsələn, bir araşdırmada tədqiqatçılar qrup halında məlumat əzbərləmək üzərində işləyən insanların tək işləyənlərə nisbətən daha pis performans göstərdiklərini müəyyən ediblər.
Yalnızlıq özünü inkişaf etdirməyə kömək edir
Özünüzlə baş-başa vaxt keçirmək sizə maraqlarınıza diqqət yetirmək imkanı verir. Yalnızlıq özünü inkişaf etdirməyin vacib bir hissəsidir. Daim cəmiyyətdə olan insanlar çox vaxt öz şəxsi maraqlarını, məqsədlərini, istək və ehtiyaclarını unuda bilər, bilmədən başqa insanların bütün məqsədlərini mənimsəyərək və ya başqalarının ehtiyaclarına xidmət edirlər. Yalnızlıq başqalarının nə istədiyi barədə narahat olmadan öz həyatınıza diqqət yetirmək üçün unikal imkan verir.
Yalnızlıq yaradıcılığı artırır
Belə bir deyim var ki, “bir baş yaxşıdır, iki baş daha yaxşıdır”. Bu, şübhəsiz ki, bir həqiqətdir, lakin araşdırmalar göstərdi ki, insanlar özbaşına işlədikləri zaman mürəkkəb problemləri həll etməkdə çox vaxt daha uğurlu olurlar. Təkbaşına öhdəsindən gələn insan başa düşür ki, onun güvənəcəyi heç kim yoxdur, burada yalnız o var, başqa heç kim ona kömək etməyəcək. Buna görə də “qazan” daha yaxşı “bişirməyə” başlayır.
Daha məhsuldar olmağa kömək edir
Razılaşın, bir qrupda işləyərkən diqqəti bir konkret tapşırığa yönəltmək çətindir: kimsə qəfil zarafat edəcək, başqası güləcək, üçüncüsü mövzuda gülməli bir hadisəni xatırlayacaq, dördüncüsü bu nümunənin tamamilə mövzudan kənar olduğunu söyləyəcək, və bu söhbət bir neçə dəqiqə, hətta saatlarla davam edəcək. Yalnız olduğunuz zaman sizin diqqətinizi yayındıracaq heç kim yoxdur.
Yalnızlıq insanları daha empatik edir
Bəli, bəli, bu bir faktdır! Alimlər deyirlər ki, müəyyən vaxtın təkbaşına keçirilməsi, əslində başqalarına daha çox empatiya göstərməyə və onların həqiqi hisslərini və emosiyalarını, bəzən hətta sözlər olmadan başa düşməyə kömək edə bilər. Belə ki, bir araşdırmada beş gün ərzində rabitə vasitələrindən istifadə etməyən və yalnız özləri ilə vaxt keçirən yeniyetmələr iştirak ediblər. Eksperimentin nəticələrinə görə, onların başqalarının emosiyalarını və üz ifadələrini şərh etmək qabiliyyətinin yaxşılaşdığı məlum olub.
Nubar Süleymanova