Hər il oktyabrın 11-də qeyd olunan Beynəlxalq Qızlar Günü, dünya miqyasında qızların hüquqlarını tanımaq, gender bərabərliyini təşviq etmək və onların inkişaf imkanlarını artırmaq məqsədini güdür. Bu gün, qızların təhsil, səhiyyə və iqtisadi imkanlara çıxışını müzakirə etməyə, gender bərabərliyinin vacibliyini vurğulamağa bir fürsət təqdim edir.
Təhsilin rolu
Qızların təhsilə çıxışı, onların gələcəkdəki imkanlarını formalaşdıran ən əsas amillərdən biridir. Təhsil, qızların bilik və bacarıqlarını artırmaqla yanaşı, onları müstəqil düşüncəyə və özlərini ifadə etməyə yönəldir. Ancaq dünya üzrə milyonlarla qız, sosial-iqtisadi çətinliklər, mədəni maneələr və cinsiyyətə dayanan ayrı-seçkilik səbəbindən təhsildən kənarda qalır.
BMT-nin məlumatlarına görə, təhsilə çıxışı artırmaqla, qızların gəlir səviyyələri yüksəlir, sağlamlıq göstəriciləri yaxşılaşır və cəmiyyətin iqtisadi inkişafı sürətlənir. Belə ki, hər bir əlavə illik təhsil, qadınların gəlirlərini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Qızların təhsil alması, onların gələcək nəsillərinə də müsbət təsir edir, çünki təhsilli analar, daha sağlam və təhsilli uşaqlar yetişdirir.
Səhiyyə imkanları
Səhiyyə, gender bərabərliyinin digər mühüm aspektidir. Qızların və qadınların sağlamlığı, onların həyat keyfiyyətini, iş imkanlarını və cəmiyyətin inkişafını birbaşa təsir edir. Qızların sağlamlığına investisiya qoymaq, analıq ölüm nisbətini azaltmaq, cinsi sağlamlığı və reproduktiv hüquqları gücləndirmək üçün vacibdir.
Bir çox ölkədə, xüsusilə inkişaf etməkdə olan regionlarda, qızlar səhiyyə xidmətlərinə əlçatanlıqda çətinliklərlə üzləşir. Cinsiyyətə görə ayrı-seçkilik, mədəni ənənələr və iqtisadi çətinliklər, qızların tibbi xidmətlərdən istifadə etməsini çətinləşdirir. Bu səbəbdən, səhiyyə sahəsində gender bərabərliyini təmin etmək, qızların sağlamlığına və rifahına birbaşa təsir edir.
İqtisadi imkanlara çıxış
Qızların iqtisadi imkanlara çıxışı, onların cəmiyyət içindəki rolunu daha da gücləndirir. Qadınların əmək bazarına inteqrasiyası, yalnız onların özlərinin həyatını deyil, həm də cəmiyyətin iqtisadi inkişafını dəyişdirir. İqtisadi müstəqillik, qızlara və qadınlara öz hüquqlarını müdafiə etmək, liderlik rolu üstlənmək və sosial dəyişikliklərə qatılmaq imkanı verir.
Ancaq qızların iqtisadi imkanlara çıxışında hələ də əngəllər mövcuddur. Cinsiyyətə görə maaş fərqliliyi, işə qəbulda ayrı-seçkilik və qadınların əmək bazarında daha az təmsil olunması, bu problemlərin başında gəlir. Qızların və qadınların iqtisadi cəhətdən gücləndirilməsi, onların gələcəkdəki müstəqilliklərini təmin edir.
Gender bərabərliyinin vacibliyi
Gender bərabərliyi, yalnız qadınlar üçün deyil, cəmiyyətin hər bir üzvü üçün vacibdir. Cinsiyyət bərabərliyinin təmin edilməsi, daha ədalətli, daha sağlam və daha inkişaf etmiş bir cəmiyyətin formalaşmasına kömək edir. Qızların təhsil, səhiyyə və iqtisadi imkanlara çıxışının artırılması, cəmiyyətin bütün sahələrində müsbət dəyişikliklərə səbəb olur.
Beynəlxalq Qızlar Günü, qızların hüquqlarının tanınması və onların inkişafına dəstək vermək üçün bir çağırışdır. Bu günü qeyd edərək, biz cəmiyyət olaraq, gələcək nəsillərə daha ədalətli bir dünya təqdim etməyə çalışmalıyıq. Qızların bərabər hüquqlara malik olması, yalnız onların deyil, bütün cəmiyyətin inkişafı üçün vacibdir.
Tural Məmmədov
