Hər bir insanın həyatında sevgi çox dərin və vacib bir yer tutur. Bu duyğu insana həm ruhən , həm də fiziki cəhətdən təsir edir. Lakin sevginin təbii olaraq gətirdiyi dərinliklər bəzən sınanır və bu duyğu, asılılığa çevrilə bilir. Sevgi ilə asılılıq arasındakı sərhəd çox incə bir xəttə bənzəyir, çünki hər iki vəziyyət də insanın həyatı boyunca baş verən emosional təcrübələrdən yaranır. Lakin burada əsas fərq ondan ibarətdir ki, sevgi sağlam və müsbət bir əlaqə qurmaq məqsədini güdür, asılılıq isə həyatın keyfiyyətini azaldan və insanı bir çox hallarda özünə zərər verən bir hala gətirir.

Sevgi, insanın başqa bir insanla emosional və psixoloji əlaqə qurmasıdır. Sevgi, bağlılıq və hörmət üzərində qurulur və qarşılıqlı anlayışa əsaslanır. Bu, hər iki tərəfi zənginləşdirən bir təcrübədir. Sevgi insanı gücləndirir, ona təlim və böyümə imkanı verir. Bir insanın sevgisini yaşamaq, qarşısındakını olduğu kimi qəbul etmək və onu dəyərli görmək, müsbət əlaqələrin formalaşmasında əsas rol oynayır. Sevgi, insanı həm də öz “Mən” inə yaxınlaşdırır, həyatına daha çox mənalı və müsbət bir baxış gətirir. Sevgi ilə asılılıq arasında çox incə bir fərq var. Sevgi sağlam, qarşılıqlı anlaşmaya, sərhədlərin qorunmasına və şəxsi kimliyini qorumaya əsaslanır. Asılılıq isə bir insanın öz hisslərini və həyatını başqa birinin əlinə ötürməsi  ilə ortaya çıxır. Sanki bir silah kimi, qarşındakı insan mərddirsə səni qoruyacaq, namərddirsə səni məhv edəcək. Asılılıq təkcə insanlar arasında deyil, həyatın digər sahələrində də meydana gələ bilər.

Asılılıq, insanın bir vəziyyətə, obyektə və ya bir insana qarşı həddindən artıq, məhrumiyyət və zərərverici bir bağlılıq göstərməsidir. İnsan həyatında müəyyən boşluq hiss etdikdə , bu boşluğu hər hansı bir şeylə doldurmaq istəyir. Bu da gedərək müxtəlif asılılıqlara yol aça bilər. Məsələn, toksik münasibətlər, narkotiklər, siqaret və ya digər vərdişlər insanın özünü daha yaxşı hiss etməsinə səbəb ola bilər, amma bu hisslər yalnız müvəqqəti olur və heç bir zaman həqiqi daxili boşluğu doldurmur.

Asılılıq təkcə maddi və fiziki aləmdə deyil, eyni zamanda emosional və psixoloji səviyyədə də özünü göstərə bilər. Toksik münasibətlər, məsələn, çox zaman sevgi adı altında yaranır, amma əslində bu münasibətlər insanı asılı vəziyyətə gətirir. İnsan qarşısındakına həm fiziki, həm də emosional olaraq bağlanır, amma bu bağlanma sağlamlıq, özünə hörmət və şəxsi sərhədlərdən daha çox asılılıq şəklində olur. Bu halda, şəxsiyyətin inkişafı, fərdi ehtiyacların qarşılanması və özünü gücləndirmə hissi arxa planda qalır.

Asılılıq, zamanla insanın şəxsiyyətini və psixoloji vəziyyətini dəyişdirə bilər. Bu dəyişikliklər bəzən kiçik addımlarla başlasa da, nəticədə daha ciddi fəsadlara yol aça bilər. Asılılıq insanı emosional cəhətdən zəiflədir, özünü dəyərsiz hiss etməsinə, gücsüzlüyə səbəb olur. İnsan asılı olduğu şeyə ehtiyac duyduqca, bu duyğu getdikcə artır və şəxsiyyətin formalaşması pozulur. Nəticədə, şəxsiyyət pozuntuları, əhval dəyişikliyi, narahatlıq, depressiya və bir çox digər psixoloji problemlər ortaya çıxır.

Bu kimi vəziyyətlərdə, insan özünü heç vaxt tam olaraq yaxşı hiss etmir. Həmişə bir şeylərə, ya da birinə ehtiyacı olduğunu düşünür, amma həqiqətdə bu, onun daxili dünyasında dərin bir boşluğun olduğunu göstərir. Bu boşluq, bəzən müalicə edilmədikcə, böyük və əhəmiyyətli bir şəxsi problemlərə yol aça bilər.

Asılılıqdan qurtulmaq üçün ilk addım, insanın öz vəziyyətini və hisslərini dərk etməsidir. Bu, uzun bir prosesdir və çox zaman peşəkar dəstək tələb edir. Psixoloji terapiya, emosional və sosial dəstək, meditasiya və digər üsullar insanın özünə dair yeni bir anlayış inkişaf etdirməsinə kömək edə bilər. İnsanların asılılıqdan qurtulmaq üçün öz sərhədlərini müəyyən etmələri və bu sərhədləri qorumağı öyrənmələri vacibdir. Sağlam münasibətlər və həyat tərzi qurmaq, daxili gücü tapmaq və öz kimliyini bərpa etmək asılılıqdan çıxışın əsas yoludur.

Bir psixoloq olaraq mənim də şəxsi təcrübəm, asılılıq və sevgi arasındakı sərhədləri başa düşməyin nə qədər əhəmiyyətli olduğudur. Sevgi sağlamdır, çünki insanı özünə, başqalarına və dünyaya bağlı hiss etdirir. Amma asılılıq yalnız boşluğu daha da böyüdür və insanı öz kimliyindən uzaqlaşdırır. Bu sərhədləri ayırmaq, hər bir insana özünü daha yaxşı anlamağa və daxili gücünü tapmağa kömək edə bilər. Sevgi, insanın özünü yaxşı hiss etməsi, inkişaf etməsi və əlaqələr qurması üçün vacibdir. Lakin, asılılıq daha dərin psixoloji və emosional problemlərdən irəli gəlir və insanın həyat keyfiyyətini aşağı sala bilər. Asılılıqdan qurtulmaq və sağlam münasibətlər qurmaq üçün özünü dərk etmək, sərhədləri qorumaq və peşəkar dəstək almaq həyati əhəmiyyət daşıyır.

Təcrübə göstərir ki, insanlar yalnız sevgi və bağlılıq deyil, həm də öz şəxsiyyətlərini qorumağa və sağlam sərhədlər qurmağa ehtiyac duyurlar. Bu, insanın daxili harmoniyasını bərpa etməyə və həyatını müsbət istiqamətdə dəyişdirməyə imkan verir. Ömrünüz Sevgi ilə işıqlansın!

Gültəkin Səhhət

Psixoloq

Sensor inteqrasiya üzrə təlimçi

(Mütəxəssislə psixoloq_gultekinsehet adlı instagram hesabı üzərindən və həmçinin 055 224 25 90 mobil nömrəsi vasitəsiylə əlaqə saxlaya bilərsiniz.)