Qulaqlarımızın eşitmə funksiyasını tamamilə itirməsi və ya əvvəlki kimi dəqiq eşitməməsi hamımıza məlumdur. Həyatında müxtəlif zamanlarda kişinin səsini azaltmaq istəyən qadınlar var. Maraqlısı budur ki, belə bir xəstəlik var. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkən qadınlar kişi səslərini eşidə bilmir. Bu xəstəlik “tərs qərəzli eşitmə” adlanır.

Aşağı tezlikli eşitmə itkii, musiqidə bas səsləri, kişi səsləri və ildırım kimi alçaq səsləri aşkar edə bilməməkdir. Təbii ki, bu tip səsləri nə dərəcədə eşidib-eşidə bilməməyimiz narahatlığın səviyyəsindən asılı olaraq dəyişir. Bu tip eşitmə itkisində insan adətən samit səslərdə çətinlik çəkmir, lakin sait səsləri eşitməkdə böyük çətinlik çəkir. Məsələn, ola bilər ki, qarşı tərəf öz cümlələrindəki “a” və “e” səslərini qarışdırıb, onları başa düşə bilmir.

Tərs qərəzli eşitmə itkisindən əziyyət çəkən biri telefon danışıqlarına üstünlük vermir. Bundan əlavə, avtomobillərin, yük maşınlarının və təyyarələrin səsləri normal insanlarla müqayisədə onlar üçün narahatedici kateqoriyada deyil.

Təəccüblüdür ki, onlar digər insanların eşitmədiyi və fərqinə varmadığı çox yüksək səsləri də yaxşı eşidirlər. Ətrafdakı insanlarla ünsiyyət qurarkən qarşılarındakı insanları çox aydın eşidə bilmədiklərindən yaxın təmasda olmaq, səslərini ucaltmaq istəyirlər, lakin bunun fərqində deyillər.

Bəs bu xəstəliyə səbəb olan nədir?

Bəzi hallarda tərs meylli eşitmə itkisi genetik ola bilər, lakin daha çox uşaqlıqda yaşanan bəzi müxtəlif xəstəliklər bu pozğunluğun inkişafına səbəb ola bilər. Lakin əksər hallarda qulaqlarda tinnitus və başgicəllənmə, eləcə də eşitmə itkisinə səbəb olan Otoskleroz, Otoimmün pozğunluqlar və Meniere xəstəliyi ilə əlaqələndirilir. Bu tip eşitmə itkisinin diaqnozu çox çətindir, çünki çox nadirdir. Bunun səbəbi, standart eşitmə testlərinin adətən digər növ eşitmə itkisini aşkar etməyə yönəldilməsidir, çünki bu vəziyyət çox nadirdir. Əslində, hər birimiz “mən getdikcə müəyyən səsləri daha az eşidirəm” deyərək bu narahatlığı ört-basdır edə və həkim nəzarətinə üstünlük verməyə bilərik.

Bu xəstəliyin ən qəribə nümunələrindən biri Çinin Honq-Konq şəhərində yaşayan Çen adlı qadına aiddir. Beyinə gedən sinir hüceyrələrinin zədələnməsi səbəbindən tərs əyri eşitmə itkisi adlı bir xəstəlik keçirdiyindən xəbərsiz olan gənc qadın bəzi səsləri eşitməmək şikayəti ilə həkimə müraciət edir. Müayinədən sonra həkim Çenin yalnız yüksək tezlikli səsləri eşidə bildiyini müəyyən edir. Həmçinin, Çen qarşısındakı qadın həkimə onun səsini aydın eşitdiyinin, otağa girən kişi işçinin isə, səsini eşitmədiyini deyir. Tərs qərəzli eşitmə itkisi üçün – çox fərqli vəziyyəti təsdiqləyən həkim, gənc qadının narahatlığını asanlıqla təsdiqləyir. Həkim xəstədən son vaxtlar həyatının necə getdiyini soruşur və qadının çox gərgin bir işi olduğunu və daim yuxusuz qaldığını öyrənir. Beləliklə, həkim güclü stress və yuxusuzluğun tərs qərəzli eşitmə itkisinə səbəb ola biləcəyini bildirir.

İlahin Zaman