Yuxu, sağlamlığımızın vacib bir komponentidir və psixoloji sağlamlıqla sıx bağlıdır. Yuxu pozuntuları, həmçinin yüksək qan təzyiqinin (hipertoniya) inkişafına və idarə edilməsinə təsir edə bilər. Bu məqalədə yuxu və təzyiq arasında olan əlaqələr, yuxusuzluğun təsirləri və yuxu keyfiyyətini artırmağa kömək edən strategiyalar müzakirə ediləcək...
Yuxusuzluğun təsiri: Araşdırmalar göstərir ki, yuxusuzluq, hormon balansını pozaraq qan təzyiqini artıra bilər. Yuxu zamanı bədən stres hormonları (məsələn, kortizol) səviyyələrini tənzimləyir. Yuxusuzluq bu balansı pozduqda, qan təzyiqi artmağa meyilli olur.
Fiziki sağlamlıq: Keyfiyyətsiz yuxu, bədəndə iltihab proseslərini artırır, bu da xroniki xəstəliklərə, o cümlədən hipertoniya riskini artırır. Yuxu, həmçinin, ürək-damar sisteminin normal fəaliyyətini dəstəkləyir.
Psixoloji sağlamlıq: Stress və anksiyete yuxu pozuntularına səbəb ola bilər, bu da daha yüksək qan təzyiqi ilə nəticələnir. Yüksək stres səviyyələri yuxusuzluğa gətirib çıxarır və bu dövrü daha da dərinləşdirir.
Yuxu pozuntularının növləri
İnsomniya: Yuxuya getməkdə çətinlik, gecə yuxusunun tez-tez pozulması və ya səhər erkən oyanma.
Obstruktiv yuxu apneası: Yuxu zamanı nəfəsin dayandığı vəziyyət, bu da yuxunun keyfiyyətini ciddi şəkildə azaldır.
Yuxu pozuntuları: Stress, anksiyete və depressiya kimi psixoloji vəziyyətlərin yaratdığı yuxu pozuntuları.
Yuxu keyfiyyətini artırmaq üçün strategiyalar
Yuxu rejimi təyin edin: Hər gün eyni saatda yuxuya gedin və oyanın. Bu, bədənin biologiyasını tənzimləməyə kömək edir.
Müvafiq mühit yaradın: Yuxu mühiti rahat və sakit olmalıdır. Otağı qaranlıq, sərin və səsdən uzaq edin.
Stressidarəsi: Meditasiya, nəfəs məşqləri və yoga kimi rahatlama texnikaları stressi azaltmağa kömək edir və yuxu keyfiyyətini artırır.
Fiziki aktivlik: Gündəlik fiziki fəaliyyət yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırır, lakin yatmadan bir neçə saat əvvəl ağır məşqlərdən qaçınmaq vacibdir.
Sağlam qidalanma: Yuxudan əvvəl ağır və yağlı yeməklərdən, kofein və alkolden qaçınmaq yuxu keyfiyyətini artırır.
Yuxu gigiyenası: Yatmazdan əvvəl elektron cihazlardan uzaq durmaq, kitab oxumaq və ya rahatlaşdırıcı musiqi dinləmək yuxu mühitini yaxşılaşdırır.
Nəticə
Yuxu və təzyiq arasında sıx bir əlaqə vardır. Yuxusuzluq, qan təzyiqinin artmasına səbəb ola bilər, buna görə də yuxu keyfiyyətini artırmaq hipertoniya ilə mübarizədə vacibdir. Müxtəlif yuxu gigiyenası strategiyalarını tətbiq edərək, həm yuxu keyfiyyətinizi, həm də qan təzyiqinizi yaxşılaşdıra bilərsiniz. Yuxu sağlamlığınıza diqqət yetirmək, ümumi sağlamlığınıza da müsbət təsir edəcək.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi
(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)
