“Bakıda gənc oğlanı bıcaqladılar”, “Gənclər bir-birinə xəsarət yetirdilər”, “Azərbaycanda dəhşət: oğul atasını döyüb öldürdü”, “Beyləqanda 7-ci sinif şagirdi 11-ci sinif şagirdini bıçaqladı”, “Bakıda zavodda dəhşət: iş yoldaşının başını yardı”, ” Maştağada 21 yaşlı oğlan özündən 16 yaş böyük kişini öldürdü” və s. Bu kriminal xarakterli başlıqları heç də səbəbsiz yerə sadalamadım. Məsələ burasındadır ki, oktyabr ayı başlayandan Azərbaycanda baş verən kriminal hadisələr haqda xəbərlərin ardı arası kəsilmir. İstər məktəb şagirdləri arasında baş verən bıcaqlanma hadisələri, istər yeniyetmələrin adının hallandığı insidentlər, istərsə də müxtəlif yaş qruplarına aid şəxslərin törətdikləri yaralanma və ya ölüm hadisələri gündəmdən düşmür. Bəs görəsən, insanların bir-birinə qarşı bu qədər aqressiv davranmasına səbəb nədir?
Sosial və psixoloji faktorlar
İlk növbədə, gənclər arasında aqressiv davranışların artmasının arxasında sosial və psixoloji faktorlar durur. Ailə mühiti, məktəb tərbiyəsi və sosial münasibətlər, gənclərin davranışlarına ciddi təsir göstərir. Ailə içində baş verən münaqişələr, zorakılıq və ya diqqət çatışmazlığı, gənclərdə aqressivlik hissini artırır. Həmçinin, məktəb mühitində yaranan stress, şiddət və zorbalıq, gənclərin psixologiyasında iz buraxır.
Medianın rolu
Media da bu problemlərin yayılmasında təsirli bir amil rolunu oynayır. Kriminal xəbərlərin geniş yayımlanması, bəzən gənclər arasında “məşhurluq” axtarışına səbəb olur. Gənclər, kriminal davranışların media vasitəsilə daha çox diqqət cəlb etdiyini görərək, özlərini ifadə etmək üçün bu cür yolları seçə bilərlər.
Cəmiyyətin məsuliyyəti
Bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün cəmiyyətin, xüsusilə də valideynlərin və müəllimlərin rolunu nəzərə almaq lazımdır. Valideynlər, uşaqlarının davranışlarını izləməli, onlara düzgün tərbiyə verməli və müsbət nümunələr göstərməlidirlər. Eyni zamanda, məktəblərdə zorakılığın qarşısını almaq məqsədilə proqramlar tətbiq olunmalı, gənclərin sosial bacarıqları inkişaf etdirilməlidir.
Nəticə
Aqressiv davranışların artması, cəmiyyətin gələcəyi üçün ciddi bir təhlükədir. Bu problemi həll etmək üçün birgə çalışmağa, gənclərə daha müsbət dəyərlər aşılamaya ehtiyac var. Sadece hadisələri müzakirə etmək kifayət etmir; həm də bu davranışların səbəblərinə diqqət yetirərək, çözüm yollarını tapmalıyıq. Cəmiyyətimizdə gənclərin sağlam bir mühitdə böyüməsini təmin etmək, hər birimizin vəzifəsidir.
Sevda Əliyeva
Psixoloq, psixopedaqoq
“Vəhdət” Xeyriyyə Cəmiyyətinin üzvü
Yazı çox aktualdır. Kriminal hadisələrin artması, cəmiyyətin gənclər üzərində daha çox düşünməyə vadar edir. Sosial faktorların təsiri həqiqətən böyükdür
Media ilə bağlı qeyd olunanlar mənim üçün çox önəmlidir. Gənclərin bıçaqlanma hadisələrini görməsi, bu cür davranışların normallaşmasına səbəb olur
Ailə mühitinin gənclərə təsiri danılmazdır. Valideynlərin öz uşaqlarına daha çox diqqət yetirməsi, bu cür aqressiv davranışların azalmasına kömək edə bilər
Cəmiyyət olaraq bu problemi birlikdə həll etməliyik. Müsbət nümunələr ortaya qoymaq, gənclərə ilham verər.
Yazıda əslində çox da yeni bir şey yoxdur. Kriminal hadisələrin artmasıyla bağlı müzakirələr hər zaman aparılır, amma real addımların atılmadığını görürük. Sosial və psixoloji faktorların təsiri, media rolu kimi fikirlər əvvəllər də dəfələrlə səsləndirilib. Cəmiyyətin məsuliyyətini vurğulamaqla iş bitmir; konkret tədbirlər görmədən, bu problemləri həll etmək mümkün olmayacaq
Çox yerində bir mövzu seçilib. Media və sosial mühitin gənclərin aqressiv davranışlarına təsirini müzakirə etmək, bu sahədə maarifləndirməyə kömək edəcək.
Cemiyyetin problemli meselelerinden birini isiqlandirdiginiz ucun minnetdaram size
Aqressiya ölkəmizdə ciddi problemdir. Aqressiaynın bir səbəbi insanların bir-birinə inamsız olmasından irəli gəlir. İnamsızlıq, etibarsızlıq ailənin içində var. Yeni ailə quran insanlar belə bir-birinə inanmırlar.
Sevda xanım maraqlidi qebulunuzda olan pasiyentler arasinda da aqressiyasi ile secilemıer olur?
Sevda xanım cox maraqli, gundeme uygun movzulara toxunur. Nece deyerler sukani bele saxlasin