“Gencaile.az” saytının “Harda nə yeyək?” rubrikasında bu həftə sizə İsveçrə mətbəxindən nümunələr təqdim edəcəyik.

İsveçrə mətbəxi digər Skandinaviya mətbəxlərinə bənzəyir. Balıq (xüsusilə siyənək), ət və kartof İsveçrə mətbəxində əhəmiyyətli bir yerə malikdir. Ədviyyatların çoxu ölkənin mətbəxinə görə daha seyrəkdir. Skandinaviya mətbəxi başda somon və siyənək olmaq üzrə bütün dəniz məhsulları yanında, ev heyvanları və donuz əti kimi ağır bir menyuya da malikdir. Ov ətləri də məşhurdur: Şimal maralı, balina, qaz və hətta ayı əti belə yeyirlər. Hisə verilmiş ətlər ilə duzlu balıq bu Viking ölkələrinin süfrələrində əhəmiyyətli rol oynayır. İstifadə edilən tərəvəzlər isə ümumiyyətlə meşə tərəvəzləri və göbələklərdən ibarət olur.

Ənənəvi olaraq ət suyu və qaynadılmış kartof ilə xidmət edilən İsveçrə küftəsi ən məşhur yeməklərindəndir. Akvavit – məşhur bir distillə içkidir və mədəni bir əhəmiyyət daşıyır.

Yerli çıtır çörək Knackebröd – indiki vaxtda bir neçə alternativi də malikdir. Bunun yanında İsveçrə dilində Lingo olaraq adlandırılan “dağ qızılcığı” mürəbbəsi də nahar mədəniyyətində əhəmiyyətli bir yerə malikdir.

Yerli yeməklərdən nümunələr təqdim edəcək olsam Surströmming (Şimali İsveçrəyə aid bir növ balıq yeməyi) və Cənubi İsveçrədə də ilanbalığı nümunə olaraq verilə bilər .

İsveçrə mətbəxi xarici mətbəxlərin təsiri altında qalmışdır. İndiki vaxtda çox restoranlarda fərqli mədəniyyətlərə aid yemək seçimi var.

İsveçrəlilər gündə 3 dəfə yeyirlər. Səhər naharı onlar üçün çox əhəmiyyətli deyil. Əhəmiyyətli yeməklər günorta və axşam yeməkləridir.

İsveçrəlilər naharda çörək, kərə yağı, ciyər əzməsi, pendir və marinadlaşdırılmış hareng balığı yeyirlər.

Nahar yeməyi evdə də, çöldə də yeyilsə, daim isti yeməkdir. Ət və ya balıq tərəvəzdən meydana gəlir. Tərəvəz ümumiyyətlə kartofdur.

Axşam yeməyi ümumiyyətlə, çörək, pendir, şoraba hareng və salam növlərindən, küftə və ya hər hansı bir ət və kartofdan ibarət tək yeməkdir.

İsveçrə mətbəxinin  əhəmiyyətli bir yeməyi olan “dolma” türk mətbəxinin bu mətbəxə təsiridir. Bu yeməyin sizlərə izah etmək istədiyimiz qısa bir əhvalatı da var. Demək olar ki, 250 il əvvəl ruslarla etdiyi bir döyüş nəticəsində Osmanlılara Sigma İsveçrə Kralı, əsgərləriylə tam beş il Osmanlı torpaqlarında yaşamışdır. Bu müddət içində türk yemək vərdişini əldə edən Kral və əsgərləri ölkələrinə qayıtdıqdan sonra da bu vərdişlərini davam etdirdikləri üçün dolma İsveçrə mətbəxinə girmişdir.

Aydan Kərimli