Qızılca, xüsusilə uşaqlarda çox rast gəlinən yoluxucu bir xəstəlikdir. Xəstəlik zamanı bədənin müqaviməti azaldığından dolayı uşaqlar, hətta pnevmoniya və meningit keçirə bilir. Bu səbəbdən, bütün dünyada geniş yayılmış və ciddi riskləri olan bu xəstəliyə qarşı peyvənd edilməsi həyati əhəmiyyət kəsb edir. Peyvəndin geniş tətbiqindən sonra xəstəliyin tezliyində 95% azalma var. Suçiçəyi, qızılca, məxmərək kimi xəstəliklər səpgili xəstəliklər qrupuna daxildir. Bütün bunlar viral infeksiyalar, yəni viruslar hava damcıları vasitəsilə insandan insana ötürülür və yüksək hərarət və öskürək kimi simptomlar ilə özünü göstərir. Virusun inkubasiya dövrü 10-14 gündür.

Bədənin müqavimətini və immun sistemini olduqca aşağı salan bu tip xəstəliklər övladınızı zəiflədə bilər. Qızılcanın müalicəsi olmadığı halda, düzgün müalicə üsulları və qayğı ilə xəstəlik bir müddət sonra öz-özünə keçəcək. Ən yoluxucu dövr simptomların başlamasından iki gün əvvəl və səpgilərin başlamasından dörd gün sonradır. Nə qədər ki, qızılca xəstəsində səpgilər var, deməli xəstəliyin yoluxma riski də var. Bu səbəbdən, körpəlik və uşaqlıq dövründə peyvəndlərə, yoluxma ehtimallarına və infeksiyalara qarşı gigiyenaya xüsusi şəkildə, diqqət yetirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Qızılca xəstəliyinin əlamətləri nələrdir?

Qızılca xəstəliyi uşaqlarda ilkin mərhələdə adətən soyuqdəymə və qrip kimi başlamasına baxmayaraq, aşağıdakı əlamətlər ilə özünü biruzə verir:

• Qızdırma;
• Aralıqlı və ya davamlı öskürək;
• Burun axması;
• Gözlərdə qızartı;
• İşığa baxa bilməmək və s.

Səpgilərin görünməsindən 2 gün əvvəl, yanaqda, aşağı azı dişləri əhatəsində çəhrayı-qırmızı halqa ilə əhatə olunmuş 1 mm-lik çəhrayı-qırmızı ləkələr əmələ gəlir. Bu ləkələr bəzən ağızın digər hissələrinə də yayıla bilir. Qızılca xəstəliyinin əlamətlərindən 2-3 gün sonra üzdə və saç dərisində səpgilər əmələ gəlir. 3 gün ərzində qollara, ayaqlara və bədənə yayılır. Üz və boyundakı səpgilər birləşə bilər. Dəri ödəmli olur və üz şişir. Səpgilər bəzən ovuclarda və ayaq altlarında da görünə bilir. Xəstəliyin şiddəti adətən səpgilərin şiddəti ilə mütənasibdir. Üçüncü gündən sonra səpgilər qəhvəyi olur və yox olur. Dəyişiklik yenidən başdan ayağa qədər davam edir. Dəri artıq soyulmağa başlayır. Səpgilər çıxdıqda qızdırma ən yüksək səviyyəyə qalxır. Ancaq iştahsızlıq, halsızlıq, limfa düyünlərində şişkinlik müşahidə edilə bilər. Səpginin 3-cü günündən sonra qızdırma hələ də azalmırsa; fəsadlar yarana bilər. Nadir hallarda qəfil qızdırma və qıcolmalarla müşayiət olunan və qanaxma səpgiləri ilə müşayiət olunan ağır “qara qızılca”; yəni ‘hemorragik qızılca’ çox vaxt ölümə səbəb olur. Birinci gün orqanizm virusla mübarizə aparır və qızılcanı nəzarət altına alır. İmmunitet sistemi düzgün işləməyən insanlarda bədənin lazımi anticisimləri istehsal edə bilməməsi səbəbindən qızılca ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.

Qızılca xəstəliyinin müalicəsi necə olmalıdır?

Qızılca başqa xəstəliklərə səbəb olmadıqca xüsusi müalicə tələb etməsinə baxmayaraq, xəstələrə yataq istirahəti, sulu və yüngül yeməklər qəbul etməsi tövsiyə olunur. Müalicə zamanı ən əsası adekvat maye qəbulunu təmin etməkdir. Qızılca virus infeksiyası olduğundan dolayı, xəstəliyin müalicəsində antibiotiklərdən istifadə tövsiyə edilmir. Bundan əlavə isə, müalicə müddətində göz qapaqlarını ilıq su ilə təmizləmək, yüksək hərarət zamanı qızdırma salıcı dərmanlar qəbul etmək olar.

Həmçinin, müalicə zamanı xəstə otağının havasını nəm saxlamaq da olduqca vacibdir. Qızılca xəstəliyinin ağır vəziyyətlərində isə ölüm riski nəzərə alındığından dolayı, bu səbəblə yüksək dozada A vitamininin qəbul edilməsi müalicə müddətinə əlavə edilə bilir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) inkişaf etməkdə olan ölkələrdə qızılca xəstəliyinə tutulmuş hər uşağa A vitamini qəbul etməyi tövsiyə edir.

Nərminə Abbasova

Mayomed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi

(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya  (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)