Uşaq tərbiyəsi, uşaqların inkişafı, psixoloji sağlamlığı və sosial bacarıqları baxımından son dərəcə vacibdir. Bu prosesdə ana və atanı rolu, hər iki valideynin fərqli, lakin tamamlayıcı yanaşmaları ilə özünü göstərir. Hər iki tərəf uşağın həyatında mühüm təsirə malikdir, buna görə də bu yazıda ana və atanı rollarını ətraflı şəkildə müzakirə edəcəyik.

1) Ana: Emosional dəstək və qayğı

Analar, uşaqlarının inkişafında ilk və ən vacib rol oynayan şəxslərdir. Onların uşaqlarına verdiyi emosional dəstək, özünə inam və sosial bacarıqların formalaşmasında kritik əhəmiyyətə malikdir.

Emosional inkişaf: Ana, uşağın duyğularını başa düşmək və onlara cavab vermək bacarığına malikdir. Uşağın hisslərini tanıması və onlara uyğun davranması üçün ananın dəstəyi mühümdür. Bu, uşağın sağlam emosional inkişafına kömək edir.

Şəfqət və qayğı: Anaların müsbət davranışları, uşaqlara şəfqət və qayğı göstərməkdə əsas rol oynayır. Bu, uşaqlarda müsbət davranış modellərinin formalaşmasına kömək edir.

Tərbiyə metodları: Analar adətən daha mülayim və empatatik tərbiyə üsullarını tətbiq edirlər. Uşaqları düzgün yola yönəltmək, etik dəyərləri aşılamaq üçün ana hər zaman mövcuddur.

2) Ata: Sosial bacarıqların öyrənilməsi

Ataların rolu da az əhəmiyyət daşımır. Onlar uşaqların sosial davranışlarını, məsuliyyət hissini və müstəqil düşüncə tərzini inkişaf etdirməkdə mühüm rol oynayırlar.

Sosial davranışların inkişafı: Atalar, uşaqlara sosial qaydaları öyrətməkdə və onları müstəqil qərarlar verməyə təşviq etməkdə əhəmiyyətli təsirə malikdir. Uşaqlar atalarından cəmiyyət içində necə davranmağı öyrənirlər.

Maddi dəstək: Atanın rolu, yalnız tərbiyə ilə bitmir; ailənin iqtisadi cəhətdən təmin edilməsi də onun vəzifələrindəndir. Bu, uşaqların sağlam inkişafı üçün vacib bir amildir.

Sertlik və intizam: Atalar, adətən daha sərt tərbiyə üsullarını tətbiq edirlər. Bu, uşaqlara sərhədləri anlamaq və məsuliyyət götürməyi öyrətməkdə kömək edir.

 3) Gender rolları və müasir dəyişikliklər

Müasir cəmiyyətdə gender rolları dəyişir. Analar daha çox iş həyatında iştirak edir, atalar isə uşaq tərbiyəsində daha fəal olmağa başlayırlar. Bu dəyişikliklər, uşaqların daha geniş perspektivlər qazanmasına və daha balanslı bir inkişaf sürməsinə kömək edir.

Bərabər tərəfdaşlıq: Valideynlərin birgə işləməsi, uşaqlara sağlam bir tərbiyə verməkdə mühüm rol oynayır. Hər iki valideynin də uşağın tərbiyəsində iştirak etməsi, uşaqların özünü daha güvənli hiss etməsinə şərait yaradır.

Fərqli yanaşmalar: Hər iki valideynin fərqli tərbiyə yanaşmaları, uşaqların daha çevik düşüncə tərzini inkişaf etdirməsinə kömək edir. Bu, onlara sosial və emosional mühitdə uğur qazanmalarına şərait yaradır.

4) Uşaq inkişafında əsas nüanslar

Birlikdə tərbiyə: Ana və atanın birgə tərbiyə üsullarını tətbiq etmələri, uşağın sağlam emosional və sosial bacarıqlarını inkişaf etdirməkdə önəmlidir.

Açıq ünsiyyət: Valideynlər arasında açıq və dürüst ünsiyyət, uşaqların stabil bir mühitdə böyümələrini təmin edir. Bu, onların özünü ifadə etmə bacarığını gücləndirir.

Sabit qayda və məsuliyyət: Uşaqlar üçün müəyyən edilmiş qaydalar və məsuliyyətlərin olması, onların həyatda doğru qərarlar verməyə alışmalarına kömək edir.

Bu rubrika çərçivəvəsindəki məqalələr “PRİM – Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf  Mərkəzi“nin maliyyə dəstəyi ilə çap olunur.

“PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzi

📞+994 50 207 80 04

📍Ünvan: Bakı ş. Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığı