Novruz və Ramazan bayramları ilə bağlı Azərbaycanda yaranan 12 günlük tətil, insanlar üçün dincəlmək, ailə üzvləri ilə vaxt keçirmək və ənənəvi adətləri yerinə yetirmək üçün əvəzolunmaz bir fürsət yaratdı. Lakin hər müsbət şeyin bir mənfi tərəfi olduğu kimi, belə uzunmüddətli qeyri-iş günlərindən sonra iş həyatına qayıtmaq bəzən çətin ola bilər. İnsanlar günlərin necə keçdiyini hiss etmədən tətili bitirə bilər və bu zaman işə yenidən başlamaq bir qədər çətinləşə bilər. İşə adaptasiya prosesini asanlaşdırmaq və daha məhsuldar bir şəkildə iş həyatına dönmək üçün müəyyən psixoloji yanaşmalar və addımlar faydalı ola bilər.

1) Tətilə düşüncəli yanaşmaq və onu dəyərləndirmək

İlk növbədə, tətil müddətini yalnız bir fasilə kimi deyil, həm də şəxsi inkişaf, yenilənmə və enerjini bərpa etmə fürsəti kimi qəbul etmək vacibdir. Tətilin sonunda işə qayıtmaq barədə narahatlıq hissi yarandıqda, özünüzə “Bu müddət mənim üçün dincəlmək və həyatın stresslərindən bir az uzaqlaşmaq üçün bir fürsət oldu. Mənim üçün əhəmiyyətli olan bu zamanın dəyərini anlamağım və yenidən iş həyatına girmək üçün hazır olmamdır” kimi düşüncələrlə yanaşmaq faydalıdır.

2) Yavaş-yavaş yenidən qrafikə dönmək

İşə adaptasiya prosesi birdən-birə, sürətlə gerçəkləşməməlidir. Tətil müddətində gündəlik həyat ritminiz dəyişib, yuxu və iş saatlarınız fərqli ola bilər. Bu vəziyyətə uyğunlaşmaq üçün bir neçə gün əvvəlcədən daha yüngül iş yükü ilə başlamaq və tədricən rutinə dönmək məsləhətlidir. Hətta əgər işə başlanğıcda çox işləriniz varsa belə, kiçik və asan tapşırıqlarla başlamaq daha səmərəli olar. Bu, həm də psixoloji olaraq sizi rahatlatmağa kömək edəcək.

3) Fiziki aktivliyi artırmaq və bədənə qulluq etmək

Tətildə çox vaxt fiziki fəaliyyətimiz azalır. Ancaq yenidən işə qayıtmaq üçün bədəninizi hazırlamaq vacibdir. İdmanla məşğul olmaq, təmiz havada gəzinti etmək və ya sadə fiziki hərəkətlər etmək enerjinizi artırmağa və psixoloji olaraq işə qayıdışınızı yüngülləşdirməyə kömək edir. Fiziki aktivlik beyin funksiyalarını yaxşılaşdırır, yuxu keyfiyyətini yüksəldir və stresslə mübarizədə mühüm rol oynayır.

4) Emosional fasilələri izləmək və nəfəs texnikaları tətbiq etmək

İşə qayıtmaq bəzən stressli ola bilər, xüsusilə iş yükü və tələbləri yüksəkdirsə. Bu halda, iş yerində kiçik fasilələr vermək, dərin nəfəs alma texnikalarından istifadə etmək və bir neçə dəqiqəlik meditasiya ilə rahatlamaq çox vacibdir. Emosional olaraq balanslı qalmaq, yalnız fiziki olaraq deyil, həm də zehni olaraq təzələnməyə kömək edir. Məsələn, nəfəs alarkən “Nəfəs al — Nəfəs ver” kimi sadə texnikalar bədənin rahatlamasına və stresin azalmasına səbəb olur.

5) Prioritetləri müəyyənləşdirmək və qəbul etmək

İşə qayıdarkən çoxlu vəzifələr və tapşırıqlar qarşınızda ola bilər. Bu vəziyyətdə prioritetləri müəyyənləşdirmək, ən vacib işləri önə çəkmək və sadəcə bir anda bir işə fokuslanmaq çox önəmlidir. Tələskənlik və ya hər şeyi bir anda etmək cəhdi yalnız yorğunluğa və məyusluğa səbəb ola bilər. İşin başlanğıcında təqvim və planlaşdırma etmək, hər işin vaxtını düzgün ayırmaq və istirahətə də yer ayırmaq işə adaptasiya prosesini asanlaşdırır.

6) Sosial dəstəkdən istifadə etmək

İşə qayıtmaq yalnız sizin üçün deyil, həm də kolleqalarınız üçün bir dəyişiklikdir. Bu zaman sosial dəstək, həmkarlarınızla açıq ünsiyyət və müzakirələr vasitəsilə işə adaptasiyanı sürətləndirə bilərsiniz. Sizinlə eyni vəziyyətdə olan insanların təcrübələrini dinləmək, bir-birinizə dəstək olmaq və emosional baxımdan bir-birinizə kömək etmək iş yerində qarşılıqlı əlaqəni gücləndirər.

7) Özünüzə qayğı göstərmək və səbirli olmaq

İşə qayıtdıqda əvvəlki səmərəni və məhsuldarlığı bərpa etmək zaman alacaq. Unutmayın ki, hər şeyin öz vaxtı var. Bu, həm də özünüzə qarşı səbirli olmaq və psixoloji olaraq rahat olmaq deməkdir. İstədiyiniz nəticələri dərhal əldə etməyiniz mümkün olmayacaq, amma hər bir kiçik addımın önəmli olduğunu anlamaq sizə iş həyatına adaptasiya prosesində kömək edəcək.

Nəticə olaraq, tətilin sonunda işə qayıdış çətin olsa da, hər bir insan öz ritmini bərpa edə və rahat şəkildə yeni iş dövrünə keçə bilər. Ən önəmlisi isə bu prosesi psixoloji olaraq düzgün şəkildə idarə etmək və öz bədəninizə, zehni və emosional vəziyyətinizə diqqət yetirməkdir. Bu yanaşmalarla, iş həyatına geri dönüş həm məhsuldar, həm də az stressli olacaqdır.

Mənsurə Qəhrəmanova

Psixoloq Pedaqoq

Uşaq İnkişaf Mütəxəssisi

Milli Dəyərlər üzrə Maarifləndirmə İctimai Birliyinin üzvü

(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər, 055 361 68 60 mobil nömrsi ilə birbaşa Mənsurə Qəhrəmanova ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin psixopedaqoqmensureqehremanova adlı instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Mənsurə xanımla kontakt yarada bilərlər.)