İnsan doğulduğu andan sevilməyə, toxunulmağa, qəbul olunmağa ehtiyac duyur. Bu, onun psixoloji inkişafı üçün həyati vacibdir. Əgər körpə sevilməzsə, sadəcə emosional olaraq yox, fiziki olaraq da inkişafdan geri qala bilər. Deməli, sevgi ilkin olaraq psixoloji bir ehtiyacdır. Bu, Maslowun ehtiyaclar iyerarxiyasında da öz yerini tapır: sevgi və aidiyyət hissi insanın təhlükəsizlik ehtiyacından sonra gələn əsas tələbatıdır.

Amma ehtiyacın olması o demək deyil ki, hər kəs sevgini eyni şəkildə yaşayır. Sevgi duyğuya çevrildikdə fərqli formalarda təzahür edir: bəzən həyəcan, bəzən qorxu, bəzən də dərin sakitlik və güvən şəklində. Yəni sevgi duyğu olaraq içimizdə formalaşır – ehtiyac isə bu duyğunu yaradan səbəbdir.

Əgər sevgi yalnız duyğu olsaydı, hər həyəcan hiss etdiyimiz şəxsə aşiq olardıq. Əgər yalnız ehtiyac olsaydı, kimdən sevgi alsaq, ona bağlanardıq. Amma belə olmur. İnsan bəzən onu sevənlərə bağlanmır, bəzən isə heç sevgisini göstərməyən birinə bağlanır. Bu, onu göstərir ki, sevgi həm dərin ehtiyaclarımızın, həm də şəxsi duyğularımızın qarışığıdır.

Məsələn, bir gənc sevgi yaşamaq istəyir. O, bu hissi axtarır, çünki tənha hiss edir. Bu, ehtiyacdır. Amma eyni zamanda, birinə baxanda ürəyi titrəyirsə, bu da duyğudur. Əgər ehtiyac yönlü sevirsə, bu münasibət təhlükəli ola bilər. Çünki insan yalnız içindəki boşluğu doldurmaq üçün sevgi axtarırsa, qarşı tərəfə yüklənəcək, onu itirdikdə isə çökəcək. Əgər duyğu yönlü sevirsə, bəlkə də içində olan hisslərə yönələcək, amma yetkin bağlanma olmayacaq.

Ən sağlam sevgi – həm ehtiyacın, həm də duyğunun balansda olduğu sevgidir. Yəni insan öz dəyərini bilir, tək qalmaqdan qorxmur, amma eyni zamanda sevdiyində içində gözəl hisslər yaşayır və bu hissləri bölüşmək istəyir.

Beləliklə, sevgi həm ehtiyacdır, həm də duyğudur. Ehtiyac olduğu üçün axtarırıq, duyğu olduğu üçün hiss edirik. Ancaq onu yaşamaq və davam etdirmək üçün şüurlu münasibət, daxili yetkinlik və özümüzlə bağ qurmaq vacibdir.

Sevginin ehtiyac yoxsa duyğu olduğunu ayırd etmək üçün bunlara diqqət edə bilərik.

– Əgər sevgini tək qalmaq qorxusundan, boşluq hissindən yaşayırıqsa, bu ehtiyac yönümlü sevgidir.

– Əgər sevgini paylaşmaq, birlikdə inkişaf etmək və qarşılıqlı anlayış üçün yaşayırıqsa, bu duyğu əsaslı və sağlam sevgidir.

– Ehtiyac sevgidə “məni tamamla” deyir, duyğu isə “bir yerdə tam olaq” deyir.

Yəni sevgi bizi gücləndirirsə, duyğudur. Əksinə zəiflədirsə, ehtiyaca çevrilmiş ola bilər.

Özünü yox, hissini yoxla. Orda cavab var.

Psixoloq Aydan Məmmədova